Kanal D nin perşembe dizisi ' Vatanım sensin ' de bahis edilen Yunan işgali nasıl oldu acaba ?
Mondros Mütarekesinin yürürlüğe girdiği 31 Ekim 1918 tarihi galiplere imparatorluğun daha önceden varılmış antlaşmalara göre bölünmesinde atılan ilk adımdı.Savaş sona ermeden çok önce İtilaf devletleri Osmanlı imparatorluğunu yanlız askeri alanda yenmek şöyle dursun üstelik onu tamamen ortadan kaldırıcak planlarını hazırlamış bulunuyordu.Nitekim İzmir işgaline Paris Barış konferansında alınan karar gereğince Yunan Genelkurmay başkanlığınca işgal ordusunun vazifesinin ' Küçük Asyada asayişi temin etmek ve İşgali Anadolunun derinliklerine kadar genişletmek ' olduğu açıklanmakta idi.
Halbuki,Amerika Çumhurbaşkanı Wilson'un 8 Ocak 1918 de açıklanan meşhur 14 maddelik sulh prensiplerinin Türkiye ile ilgili olan 12.maddesi de şöyleydi.' Bugünkü Osmanlı İmparatorluğunun Türklerle meskun kısımlarının istiklali sağlanmalıdır ' Fakat harp bitipde galipler zafer masasına oturunca bu düşünceler kalktı.Yunanistanın Anadolu Macerasına Amerikalıla bilr sürüklendi.
Üç büyükler,Llyod George,Clemencau ve Wilson 14 Mayıs 1919 da Izmirin işgaline karar verdiler.Venizelos üçler konferansının hakimi idi.Daha 10 Mayısta ' Türklere asker çıkartmadan ancak 12 saat evvel haber verilmelidir.Türkleri ben çok iyi bilirim.Çıkarmadan az evveş söylenirse onlar mukavemet etmez '
Ne gariptirki itilaf devletleri Yunan ordusunun izmire çıkarılma planlarını yaparken Mustafa Kemalde Samsuna çıkmak için planlarını yapıyordu.Bandırma vapurunun rotası nasıl Samsun ise,Yunan filosununda rotası izmirdi.Giritli olan Venizelos nasıl Girti ilhak ettiyse aynı suretle Izmir ve batı anadoluyu yunanistana ilhak etmek istiyordu.Bütün endişesi umduğu bir zafer ganimetlerini bir an evvel elegeçirmekti.Bu maksatla Izmire çıkartılıcak kuvvetlerin miktarını ve hazırlıkları ile Paristen bizzat kendisi meşgul oluyordu
Pariste verilen bu işgal kararının uygulanması için I.Yunan Tümenin derhal İzmire sevki emiredildi.11 mayısta Yunan genel karagahından telgrafla verilen emirde geceleyin dahi kıtaların bindirilmesine devam edilerek 12 mayıs sabahı şafakla beraber muharip kısımlarını taşıyan gemilerle yola çıkılmasını emir olunuyor ve gecikme felaketi doğurur,Ayrıca Erlerin milli duygularını tahrik ediniz tavsiye edilir.
Llyod George Yunan Kıtalarının eminiyet altında bir an önce Izmir'i işgal etmeleri için,Ege Denizindeki itilaf Deniz kuvvetleri Basamirali Calthorpe'a gerekli emirleri vermiştir.Amiral Calthropun emniyet tedbirleri aşağıdadır
Mondrosdaki Ingiliz Deniz kuvvetlerinden dört,Yunan deniz kuvvetlerinden 2 Muhrip selanikten itibaren tümen kafilesine refakat edecek Amiral Calthrope bir Ingiliz muhribinin içinde dört mil geriden izliyecekti
Albay Zafiriou Komutasındaki 1.Yunan Tümenini nakleden konvoy,Amiral Calthorpe un emiryle 14 Mayıs günü Midillinin yaro limanına girerek 14/15 mayıs gecesini burada geçirdi.Tümene 15 Mayıs Sabahı Izmire çıkılıcağı söylenmişti.Tümen kumandanı Izmir'e Leon muhribi ile gelerek limanda bulunan Averoff zırhlı kruvazörü Deniz albayı Mavridis ile görüşerek çıkarma ve sonrası işgal bölgelerinin planlarını aldı.Amiral Calthorpe ile de görüştükten sonra çıkarmayı uygulamak için tümeninin başına döndü.
Çıkarma emniyetini sağlamak için daha 13 mayıs 1919 günğ mevcut yabancı harp gemilerine ilaveten İtilaf kuvvetlerinin irili ufakli pek cok gemisi gelmişti.Bunlar Yunan işgalini Türklere karşı korumak ve kolaylaştırmak için gerekirse baskı vazifesi göreceklerdi.
Bu baskı havası sırasından Metropolis Kilisesine davet edilen Metropoliy Hristostomos ve Rum ileri gelenleri ne Venizelosun Paristen gönderdiği su mesajı okumustu ' Asırlarca beklenen emelimiz tahakkuk etmiştir.Izmirin Yunanistana iltihakı,barış konferansını idare edenlerin vicdanlarından doğan kararlarının bir sonucudur.Balkan Harbine esaretin en ağı boyunduruğu altında kalmış olan Batı Anadolu rumlarının bugün hissedecekleri büyük sevinci tamamı takdir etmeliyim '
14 Mayıs 1919 sabahı,Amiral Calthrope un baskanlığında Fransız,Amerikan,Italyan ve Yunan filoları komutanları toplanarak işgal üzerinde anlaşmaya vardılar.Bu toplantıda karar verilen hususlar hakkında Türk makamlarına gerekir,tebligatın yapılmasını Amiral Calthrope kendi üzerine aldı.Calthrope aynı gün tesbit edilen notayı Kolordu Kumandanı Ali Nadir Pasa ve Vali İzzet beye bildirdi.Not şöyle idi
' Izmir istihkamları ile civarı ve mudafaa tertibatını hazi bulunan arazi Mondros Mütarekesininin 7.maddesi gereğince bugun 14 Mayıs 1919 öğledne sonra saat 14.00 te itilaf devletleri tarafından işgal edilecektir '
Burada dikkatini çeken nokta,Yunanlıların bu işgalde kendilerien hiçbir yer verilmemişs olmasıdır.Bu kurnazca notada,Yunanlılara işgalde yer verilmemiş olması,etkisini hemen gösterdi.Izmir Valisi14 Mayıs günü ' Köylü ' Gazetesine ne ibret vericidirki,şu tekzibi vermişti ' Bazı kötü niyetliler,Izmirin Yunanlılar tarafından işgal edileceği tarzında sayfalar çıkarmışlardır.Tekzib olunur ' Fakat yine ne acıdırki Izmir Halkı,Yunan işgalini 15 mayıs sabahı Yunan komutanının ' işgal beyannamesini ' tekzibiyle birlikte öğrenecekti.
Amiral Calthorpe'un notasına Kolordu Kumandanı Ali Nadir Paşa bizzat telgraf makinesi başına giderek Harbiye Nazırı Şakir Paşa'ya haber vererek talimat istedi.Cevap şudur: ' İşgal vukuuna dair Babailiye verilmiş bir malumat yoktur.Amiralin bu teklifi,mütareke şartları,hükümleri icabından olmakla kabul edilmesi lüzümu tabiidir'
14 Mayıs günü Istanbuldaki Ingiliz temsilcisi Amiral Webb,Sadrazama Izmirin işgali hakkındaki notayı verirken,aynı saatlerde Harbiye nazırıda Izmirin kaderi hakkında,Ali Nadir Paşa'nın telgrafını ve makine başındaki konuşmalarını alıyordu.
Verilen bu notalara karşı hükümetin tutumu ' Millete yanlız vekar ve sükunu muhafaza edilmesini lüzumu tavsiyeden ibarettir'Bu suretle Türk kıtaları ve İzmir halkı ,işgal komutanın emir ve arzularına teslim edilmişti.
15 Mayıs 1919 günü saat 02.00 'de Midilli'nin Yero Limanından harekete eden çıkarma kafilesi,saat 07.30'da İzmir önlerine gelmiş ve tümen birlikleri,saat 08.40 da plan gereğince karaya çıkmaya başlamışlardı
Onbinlerce yerli rum ,bütün kordon boyunca,çıkanları karşılıyor,ellerindeki Yunan bayraklarını sallıyor,çicekler,alkışlar ve ' Zito ' sedaları arasında Yunan askerlerini selamlıyordu.
Efzun Alayının ilk çıkan taburur,Kordon boyunda,gösterişli br tertiple hazırlanan,dini bir törenle Izmir Metropoliti Hristostomos tarafından takdis ediliyordu
Dini törenden sonra,Yunan yürüyüş kolu,her iki yanını yerli rumların kitleler halinde sarmış olarak Kışla-Güzelyalı istikametinde ilerliyorlardı.' Zito' seslerini bir kurşun sesi susturdu.Bu ilk kursun sesi Ege topraklarına kanı ile ismini ölümsüz gazeteci Hasan Tahsinden geldi.
Hasan Tahsin ' Sedayi Millet ' gazetesinde ' Biz teslim olmayız.Gerekirse ölürüz ' yazılarını bu kezde kanı ile yazarak dediğini ispat etmiş oldu.
Çıkarmadan aylarca önce silahlandırılmış yerli rum çeteleri Yunan askeriyle işbirliği yaparak ,tüyler ürperten tecavüzlere giriştiler.İşgalin daha ilk 48 saat içinde öldürülen Türklerin sayısı binin ustunde idi.Gittikçe artna bu vahset ve yağmacılığın korkunç haberleri dünya kamuoynu sarmaya başlayınca,Yunan işgal komutanı bir bildiri yayınlayarak Izmirin içinde ve dışında Türklere karşı silah kullanan ve mallarını yağma edenlerin yerli rumlar olduğunu açıklayarak kendi üzerinden şüpheleri temizlemek istemişti
Böylece,Izmirin işgali,insalığın nefretle karşılayacağı zuşüm ve cinayetlerle başlamış oluyordu.Süngülü müfrezelerle kışlaya giren Yunanlılar,Kolordu Komutanıda dahil olmak üzere kışladaki tüm komutan ve subayları en ağır hareketlerle esir kafilersi halinde elleri başlarında kordon boyunca yürüttüler.Rumlar Kadın,erkek sürü halinde arkalarından giderek kafileye yuja çekiyor,sopalarla vuruyor,başlarındaki kalpaklarını paralıyorlardı.Nihayet kafile,Efzu taburundan boşalan 'Patris ' vapuruna götürülüo anbarında hapsedildi.
Zito Venizeolos diye bağırmaya zorlanarak,bu isteği red eden Askerlik şubesi reisi Albay Süleyman Fethi ve Kurmay Albay Ali,Kolordu sertabibi yarbay şükrü beylerler otuzdan fazla subayımız şehit edildi. Izmir işgali olaylarının tepkileri,bütün memlekette çok şiddetli oldu.Memleketin her yerinde protesto mitingleri tertip olunuyordu.Bunları en kalabalık ve heyecanlı olanları itilaf devletlerinin gözleri önünde istanbulda yapılanlardı
Bu tepkiler Reddi ilhak ,Kuvayı milliye böylece ortaya çkar
No comments:
Post a Comment