MIKOLAJ KOPERNIK

Mikolaj Kopernik,Latincesi Nicolas Copernicus ( 19 subat 1473 - 24 Mayıs 1543) Polonyalı,zengin bir burjuvanın oğludur: bir piskopos olan amcası eğitimini üstlenmiştir.1481 de Cracow universitesine girdi,bazı kaynaklara göre üç,bazı kaynaklara görede 5 yıl eğitim gördü. 1497 de Bologno üniversitesine  girerke burada Platon Felsefesi,Klasik yunanca,Matematik okudu.Bologno Üniversitesinde  astronomi ile ilgilenmeye başladı ve ilk gözlemini  burada yaptı ( 9 Mart 1497 ); Aldebaran yıldızının ay tarafndan örtilmesini izledi.Ermeland Piskoposu Waczenrode'nin yardımı ile Fromberk kilise kurulına seçildi ve böylece tüm ömür boyu sürecek bir gelire sahip oldu.1501 de tekrar italya'ya dönerek  Padova üniversitesinde  hukuk ve tıp okudu.1503 te Ferra Universitesinde kilise Hukuku üzerine  doktora  çalışmasını tamamladı.1512'de Frombork'a yerleşti ve Kilisedeki görevinin  yanı sıra hekimlikte yaptı..

Kopernik 1497 den sonra yoğun bir biçimde astronominin problemleri ve matematikle ilgilendi.1497-1529 arasında yaptığı 27 gözlemin sonuçlarını yayınladı; gözlemleri sayıca azdı ama Ptolemaios astronomisine göre Güneş,Ay ve gezegenlerin ,merkezde  sabit olarak durduğu varsayılan  Dunya'nın çevresinden izledikleri öngörülen yörüngelerinin  temel bileşenlerini yeniden  hesaplamaya yetiyorlardı.Aynı yıllarda ( 1515 - 1528 ) Polonyanın bazı eyaletleri için para reformu konusunu inceledi; bu konudaki araştirması 1816 da basıldı..

Kopernik 1510 yıllarına karda Ptolemias'un dünya merkezli evren modelini inceledi. Bu sistemde bir şeyler aksıyordu.Gözlemlerle model uyuşmuyordu,gözlemlerle model arasından uyum sağlayabilmke için son derece karmaşık işlemler gerekiyordu.Eğer güneş merkez konur,dünya güneşin,Ay'da Dunyanın bir gezegeni yapılır e gezegen yörüngeleri Gunes'e göre yeniden düzenlenirse Ptolemaios sistemindeki aksayan yanları düzeltmek için karmaşıl matematiğe gereksinim kalmıyor,gözlemelerle tam olarak uyuşmasa bile gerçeğe cok yakın bir model elde ediliyordu..

Kopernik bu yeni modelini açıklayan ' De hypothesibus motuum coelestiuma se constitutis commenteiolus ' ( Gök cisimlerinin devinimine ilişkin varsayımalr üzerine  yorum )  adlı küçük kitabını 1510 -14 yılları arasında el yazması ile çoğaltarak  arkadaşlarına ve çağın ileri gelenlerine yollladı.Hiç beklemediği bir yerden tepki geldi, Martin Luther ve onun reformcu çevresi tepki gösterdi .Kopernik'i heretiklikle suçladı.Kopernik prusyada yaşıyordu ve bu topraklarda Luther ile tartışmaya girmek son derece sakıncalı idi.Protestanlarda kendi heretiklerini kendi kenrlerinin meydanlarından canlı canlı yakıyorlardı.

Kopernik,Lutherci reformistlerin baskıları üzerine kitabının yayınlanmasından vaz gecerek sustu.Ama Roma kopernike destek verdi.1533 yılından Kopernik Papa Clemens VII nin daveti üzerine Roma'ya gitti.Papa Clemens VII'ye bir konferans biçiminde sunulna ' yeni evren modeli ' Papanun onayını aldı ve 1536 da basımına ızın verildi.

Kopernik Katolik kilisesinin izin verdiği kitabını bastırması için öğrencisi ünlü matematikçi Georg Joachim Rheticus' vererek Nurnberg'e yolladı ( 1540 ).Rheticus bir alman ve ünlü bir matematikçi olmasına rağmen Nunberg kentine egemen Lutherci Protestanların büyük tepkisi ile karşılaşırçLuther ve Philip Melanchthom gibi reformist önderlerin kesiin tavır takınmasından sonra  Kitap basılamadı ve Rheticus kaçtı. Luther ,Dünyanın evrenin merkezi olmaktan çıkarılmasını Kutsal Kitab'a  ve Tanrı'ya  karşı gelmek olark görünüyor ve en büyük günahlardan biri olarak kabul ediyordu..

Rheticus Nurnberg'den kaçarken kitabı yanına  almaya korktu,hiç kuşku çekmeyecek bir din adamı olan  Andreas Osiandre'e bırakmıştı. Osiandre br protestan din adamı idi.ama yobaz değildi.Kopernik'in çalışmasının öneminin ve değerinin bilince idi.Osiandre 3 yıl kitabı sakladı.1543 te siyasal durumu uygun görerek kitabun adını değiştirip bastırdı. Kitap ' De revolutionibus orbium coelestium libri VI ' ( Göksel kürelerin dönüşleri üzerine ) adı ile yayınladı.Osiander kitaba yazdığı ama imzasını almağa korktuğu önsözde kitabın evrenin doğru bie modeli olarak değil,gezegen yörüngelerinin hesaplanmasını basite indirgeyen bir varsayımlar taslağı olarak görülmesi gerektiğini yazmıştı. Kopernik kitabının basılı biçimini öldüğü gibi,hasta yatağından görebildi. ( 24 Mayıs 1543 )