Wednesday, February 22, 2017

THOMAS MÜNZER



Image result for Thomas Münzer

Luther gibi Saksonyalı bir din adamı olan Thomas Münzer 1489 yılında Hartz Dağlarındaki Stolberg kasabasında doğmuştur.Daha çocuklık yıllarında babasının yöre prensi tarafından verilen haksız bir karar sonucu idam edilmesi ,Münzerin yaşam boyu sürecek öfkesinin başlangıcı olmuştur.Nitekim onbeş yaşında bir öğrenciyken Magdeburg başpiskoposuna ve Roma kilisesine karşı gizli bir komite örgütlemeye girişmiştir.Döneminde geçerli olan teoloji hakkında sahip olduğu engin bilgisi ile doktor ünvanını alan ve halledeki kadın manastırına papaz olan Münzer 1519 yılında daha önceden görüşlerini bildiği Luther ile tanışır.
1520 de Lutherin önerisiyle Zwcikau'ya vaiz olarak giden Münzer burada yeniden vaftizciler (Anabaptsitciler ) ile ilişki kurar.Katoliklerin sembolik bir biçimde vaftiz etmelerine karşı çıkan Anabaptisler,Luther'in iman sorununu inanan ile Tanrı arasında dolaysız bir ilişki olarak kabul etmesini kabul ediyorlardı.Ancak Anabaptistler,Luther'den farkli olarak inanan ile Tanrı arasındaki ilişkinin akıla,akılcı bir anlamaya dayandığını benimsemişlerdi.Bu yüzden ne anladığı ve inandığı bilinmeyen bebeklerin vaftizine karşı cıkıyorlardı' Bundan ötürü,bu ilk yılların anabaptisleri,inanan seçkinler topluluğuna gönüllü olarak katılmak istediğini söyleyebileceği zaman onu yeniden vaftiz ediyorlardı'
Reform döneminde kurulu düzene başkaldırıan radikal kanatlardan birini temsil eden Anabaptistlerle olan tanışması Münzeri etkilemiş ve soylulara karşı nefretini Kiliseye olan hoşnutsuzlukla birleştirmesini mümkün kılmıştır.Bu çercevede daha önce gördüğümüz gibi süreç içinde düzenle uzlaşmaya yönelen Lutherden kopmuş hatta lutheri ağır dille suçlamaya başlamıştır.
  Zwickaudan sonra Praga giderek halkı yeni görüşleri doğrultasında örgütlemeye girişen Münzer başarısız deneyimden sonra 1523'te küçük bir sakson kasabası olan Allstedt'' döner.Burada Din reformunu dahada ilerleterek bir yanda dinsel törenlerde Latince kullanılmasını tümüyle yasaklarken ,diğer yandanda düzen karşıtı propogandasını örgütlemeye,halkı prenslere ve rahiplere karşı silahli mücadeleye girmeye çağıran vaazlar verir.
 Münzerin radikal görüşleri,salt bir 'inanç sistemi' olarak Hristiyanlığın yeniden yorumlanmasıyla sınırlı kalmayıp aslında reform dönemi almanyasının en temel toplumsal çelişkilerinden birini oluşturan köylülerin ağır yaşam koşulları altında ezilmesinin yarattığı siyasal oluşumlarla doğrudan ilişkili bir hal alır.Münzer artık Almanyada patlak veren köylü ayaklanmalarının önemli önderlerinden biri olmuştur.
  1524 te kendisini yakalamak isteyen Saksonya prensinden kaçmak amacıyla Allstedt'teb ayrılır.Çeşitli bölgelerde dolaşarak halkı,Kilise hiyerarşisi içinde yer almayan küçük din adamlarını  ( köy papazlarını ) ayaklanmaya çağıran Münzer,Mülhausen'e yerleşerek burada mal ortaklığına,herkesin eşit iş yükümlülüğüne dayanan ve her türlü otoritenin kaldırıldığını ilan eden bir düzen kurar.Buna karşılık Mülhausen görece demokratik bir anayasaya sahip,genel oyle seçilen ve yurttaşlar meclisinin denetemindeki senato ile yönetilen ,yoksullara erzak yardımını bir sistem olarak benimsemiş olan ' Cumhuiyetçi bir kent' olur.Bu sırada Almanyanın her yerine yayılmış olan köylü ayaklanmalarına karşı bir bastırma hareketine girişen prensler,zaten donanımsız ve savunma yapmayı bilmeyen köylüleri bastırmakta zorlanmazılar.Frankhasuende köylüleri kılıçtan geçiren askerler 1525 te Münzeri yaralı olarak geçirirlerve uzun işkencelerden sonra kafasını keserek idam ederler..


Kaynak : Tanrı Devletinden Karl Devlete imge kitabevi  Mehmet Ali Ağaoğulları-Levent Köker 

No comments:

Post a Comment