Amerikan bağımsızlığı pek çok kitaba ve sinemaya konu olmuştur.O günlerin süper gücü Ingilterenin zayıf koloniler karşısındaki yenilgisi acaba vir efsanemi ?yoksa başka Avrupa devletleri bağımsızlık savaşında acaba Amerikalılara yardım ettimi ? Bu yazı da bu soruyu cevaplamaya çalışacağım
1763 yılında Pariste Anlaşma imzalandığı zaman Fransa 23 Milyonluk büyük bir Ülke idi.Bunun yanında Ingiltere ise 7 milyon Nüfusu ile bu büyük ülkenin karşısında zafer kazanan taraftı.Ingiltere bu anlaşma ile Fransadan Kanada'yu,Louisiana'yı,Batı Hint adalarını kayıp ettikleri gibi,Dunkirk limanın kontrolünün Ingilizlerin eline geçmesinin utancını yaşıyordu.Yedi yıl savaşları Fransa için büyük bir kayıptı.
Her ne kadar Ana kıtadaki kitleler ve kolonilerdekiler bu değişiklerden hiç etkilenmeselerde.XV.Louis için büyük bir yıkımdı.
Ancak Fransa daha pes etmemişti,durumu değiştirmek için,devlet adamları çalışıyorlardı.Choiserl büyük bir özenle bir intikam planı hazırladı.1765 yılından itibaren Amerikadaki kolonilerin bağımsız bir devlet olabilmeleri ve ingilteredn kopmaları için çalışmalar yapmaya karar verdiler.Hatta Baron de Calb bu konuda kapsamlı bir araştırma bile yaptı.Olası bir savaşta Ingiltereye karşı başarılı olabilmek için Donanma elden geçirilmeye başlandı.
Tabii,tüm bunlaru hayata geçirebilmek için Kralın desteğine ve onayına ihtiyaç vardı.Ancak Louis XV daha çok iç politika ile ilgileniyor,bu konuyu göz ardı ediyordu.
1763 barışı 13 Amer,kan kolonisi için pek memnun edici değildi.Aslında Kral III George kolonilerle uzlaşmaya pek niyeti yoktu.O yıllarda Amerikanın batısı keşfedilmeye başlamıştı,Kızılderileler için rezervler kurulurken,Doğudaki Amerikalıların Batıdaki yeni eyaletlere gitmesi için Ingiltere baskı yapıyordu.
Ingiltere 7 yıl savaşını kazansa bile bu kazanç masrafların ödenmesine yetmemektedir.Bu masrfaların karşılamanın en iyi yolu yeni vergilerdi.Böylece Kolonilere yeni vergiler konulmasına kara verildi.Bu yeni vergiler Kolonilerde büyük bir hoşnutsuzluk yarattı.
1765 yılında Londradan yeni bir vergi daha gelir,kolonilere.Pul vergisi Kolonilerde tam bir bomba etkisi yaptı.Amerikalılar ,kendilerinin temsil edilmediği bir parlamento toplantısında alınan kararlara ve vergilere isyan ettiler
Gizli örgütler kurulmaya başlandı.Hosnutsuzluk bir reaksiyona dönüştü.İlk olarak Boston'da posta bürolarına saldırılmaya başlandı.Daha sonra Koloniler Kral III George'a bir mektup yollayarak vergilerin kaldırılması istendi.Ancak Kral vergiler konusunda hiç taviz vermediği için inadına devma etti.Koloniler Krala bir cevap olarak Ingiltereden gelen malları boykot etmeye başladılar.Ancak bu inatlaşma bir çatışmaya dönüştü ve Boston daki bir gösteri Ingiliz askerleri tarafından sertlikler bastırıldı 5 Mart 1770.
Bu olaylar karşısında Başbakan Lord North isyan havasının önüne geçebilmek için birşeyler yapması gerektiğini biliyordu.Kral III George'a 13 Amerilan kolonilerine konan vergilerin kaldırılmasının yararlı olacağını ve ortalığın sakinleşeceğini söylemesine rağme Kral inandında ısrar etti.Ancak Olayların daha da vahim bir duruma doğru yol alınca,vergilerin büyük bir kısmını kaldırmayı,kabul etsede,otoritesinden taviz vermemek için çayın kilosuna Üç penilik yeni bir vergi koymaktanda vaz geçmedi.
Çaya konulan vergi,maalesef Kralın beklentilerinin aksine Amerikalıları kızdırmaktan başka bir şeye yaramadı.Bu vergiyi 13 Kolonide yaşayan tüm insanlarına onurlarına karşı yapılmış bir hakaret olarak kabul ettiler.Vergilere karşı muhalefetin başını çeken Samuel Adams,tüm amerikalıların Kralın insafına kalmış zavallı köleler olduğunu ve artık demokratik bir yönetime ihtiyaçları olduğunu söylemeye başladı.
Bu tahrikler çok geçmeden meyvelerini verir.Aralık 1773 günü ,Kızılderili kılığına girmiş genç bostonlular,Doğu Hint şirketinin limandaki gemilerdeki çaylarını,protesto atarak denize atarlar.Bu Kral III.George'un otoritesine karşı meydan okumaktı.Bu meydan okuma Kralı kızdırmaya ve sert davranmaya yöneltti.ve Kabul edilmez kanunlar denilen kanun ve kararları yürürlüğe koydu..
Ilk önce Boston limanını kapatırdı ve Massachusettes tüzüğünü yürürlükten kaldırdı.Bu tür hareketleri ve yasa ihlallerini yapanların davalarının Ingilterede görüleceğine karar verildi.Bundan başka kolonilere Ingiliz birliklerinin yerleştirilmesi kararı verildi.Ama be kötüsü ve en çok tepki toplayanı Quebec olayı idi.Fransadan anlaşma ile ele geçirilen Quebec'in sınırlarını Ohio ve çevresini içine alacak bir şekilde genişleterek içine alması ve burada yaşayan tüm protestan kökenli hristiyanları Katolik vir piskoposa bağlaması idi.Zaten Katolik baskısında kaçarak Amerikaya gelen Protestanlar ıcın kabul edilemez bir karardı.
On üç Amerikan Kolonisi bu dayatmalara cevap olarak Pensilvanya'da bir kongre kurmaya karar verirler.Amerikalılar ikiye bölünür,bir kısmı krala ve Ingiltere'ye sadık kalırken,bir diğer kısmıda Bagımsızlığı destekler.Ancak genel önerge ise tüm temsilci ve vekillerin geldikleri eyaletlere göre Amerikalı olarak kabul eder.
Kongre Ingiltere ile anlaşabilmek bir orta yol bulmak amacı ile Londra'ya daha çok adalet isteyen bir teklif sunarlar.Ancak Ingiliz hükümeti bu teklife cevap olarak bir işgal ordusunu Amerikaya yollar.Imparatorluğu korumak ve Krala sadık kalan eyaletler için vergi muafiyeti veren Ingilizlerin amacı kolonileri bölmekti.Kısmen başarılı oldu ancak Çogu koloni bu yasadan iyi yararlanarak silah ve cephane toplayarak,milis birlikleri kurdular.Bu birliklere katılan insanlar sıradan insanlardı ancak aralarında avcılar gibi savaşı ıyı bilenlerde vardı.
Çok geçmeden Massachusette kolonisinin valisi olan Ingiliz General Gage ordusu ile birlikte 19 Nisan 1775 gunu harekete geçerek,Boston da toplanan silah ve cephaneleri ele geçirmek için harekete geçer.Ancak Amerikalı milisler beklenilenin aksine cephanelikleri korumak için savaşır ve Ingiliz birliklerini puskurtur ve Lexington'da yenilgiye uğratır.Artık savaş başlamıştı.
Bu haberi duyan Londra,Kolonileri ve Isyancıları cezalandırmak ,Boston'daki birliklere takviye ve destek olarak General Hoew,General Clinton ve General Bourgoyne komutasında büyük bir orduyu gemilerle yollar.Ancak geldiklerin Boston şehri Milislerin kuşatması altındaydı,Ancak Ingilizler gelince şehir kusatmadan kurtarırlar.
Olaylar ve Ingiliz ordusunun gelmesinin haberi duyulunca,koloniler bir kongre daha organize ederler.Burada yapılan toplantılar sonucu,bir ordunun kurulmasına,Kağıt para yani banknot basılmasına ki bu bağımsızlık ilanın en büyük kanıtıdrı.Kurulucak bu ordunun başınada Kanadadaki Ingiliz Fransız savaşlarında Ingiliz ordusunda büyük yararlıklar gösteren ama aslında Virginialı olan başarılı konuran General Washingtonu geçirme kararı çıkar.
General Washington görevi alır almaz,öncelikle Bostonu kuşatmasını oluşturmaya karar verir ve sonucu belirsiz olan Canadaya karşı bazı saldırılar yaptı.Diğer taratan Boston kuşatması da parlak bir zafer ile sonuçlanır
Onuru kırılan Ingiltere ,savaşı daha da şiddetlendirmeye ve asileri tamamı ile yok etmeye karar verir.Ingiliz ordusunun ateş gücü karşısında durumlarının zorluğunu anlayan amerikalı koloniler ,savaşta kendilerine maddi ve lojistik destek verecek bir yardıma ihtiyaçları olduklarını anlarlar.O günün dünyasında böyle bir yardımı sağlayabilecek yegane ülke,zaten Ingilizlerle yedi yıl savaşlarında kayıp ettiklerinin intikamını almak isteyen Fransa dır.Hemen Fransa ile ilişkiye geçmeye calişirlar.
XV.Louis'nin ölümünden sonra Fransanın dünya olaylarına bakış açısı değişmişti.XVI Louis babasını içe dönük politikasının tam tersine daha dışa dönük bir politikayı benimsiyorud.Özellikle Dışişleri bakanlığı görevini üstlenen Kont Vergennes Krala,Fransa'nın Uluslararası olaylardan uzak kalmaya çalışmaya devam etmesinin Fransaya hem presitij hemde toprak kaybına neden olabileceği konusunda ikna etmek için uğraşır.Bağlı bulunduğu başkenti tarafındn baskı gören bir koloninin ,o başkentten bağımsız olmayı istemesinin en tabii hakkı olduğu fikrini savunur.Bu fikirin doğması ve gerçekleşmesinin en büyük destekçisi ve kuramcısı meşhır maceracı ve yazar olan Pierre Augustin Caron de Beaumarchais olmuştur.
Beaumarchais bir görevle Londrada bulunduğu sırada Kral III.George'un politikalarının Amerikalılar için çekilmez ve acımasız olduğunu gözlemler.Bu sert politikaların sonucunun kolonilerin bağımsız olmaları ile biteceğini ve bunada kararlı olduklarını anlar.Bu aslında Fransa için her bakımdan bulunmaz bir fırsattı,mutlaka Amerikalılara bağımsızlıkları için yardım edilmeliydi.Bu fikirlerini Anılar adlı kitabında açıkca anlatır.
Beaumarchais Paris'e döner dönmez Duc de Vergennes'i ziyaret edip,gözlemlerini anlattı.Fransa ıçin Amerika meselesinin büyük bir fırsat olduğu konusunda bakanı ikna etti.Duk te çok geçmeden Kralı XVI Louis'e Amerikan bağımsızlık savaşına yardım edilmesinin bir gereklilik olduğunu belirterek,onu da ikna etti.Yardım mutlaka yapılmalıydı,Ama olası bir Ingiliz Fransız savaşından kaçınmak için herşeyin dikkatli bir şekilde gizli bir biçimde yapılmalıydı.
5 Haziran 1776 gümü Amerikalı kongre üyesi Sales Dane Parise geldi.Amacı yardım istemekti.Duc de Vergennes onu büyük bir misafirperverlik ve dostluk ile karşıladı.Fakat konuşmaları esnasında verecekleri destek ve yardımın kesinlikle gizli kalacağınıda ondan saklamadı.13 Koloni daha bir devlet olmadığı içinde resmi bir anlaşma yapmak söz konusu değildi.
Amerikalılılar yardımı açıkca engelleyen bu sorunu hızlıca çzödüler ve 4 Temmuz 1776 günü 13 Koloni Ingiltereden bağımsızlıklarını ilan ettiler ,Artık bağımsız ve hakim bir güçtüler.
Bu olaylar gelişirken Ingiliz ordusu Amerikan toprağındaki hareketlerini arttırır.Saldırılar çoğalır ve durum Amerikalılar için pekte umut verici değildir.Newyork Ingilizler tarafından işgal edilip,yakılıp yıkılınca,Washington ve ordusu Şehir boşaltmak zorunda kaldı ve Filadelfiyaya doğru geri çekilmeye başladı.1776 yılını son günlerinde ise Amerikalılar Trenton ve Princeton gibi yerlerde düşamnı geciktirmek için yapılan muharebelerden başka bir şey yapmazlar.
Bağımsızlık bildirisi Pariste büyük bir sevinçle karşılanır.31 Agustos 1776 günü yapılan bakanlar toplantısında Vergennes Fransanın kuzey amerika ile dost olduğunu ve bu dostluğun ve yardımlaşmanın sonsuza kadar süreceğini söyler.Aslında bu ilişki yüzyıllardır hep dostane olmuştur.
Kesin olmamakla beraber bir konuda karara varıldı.Kral XVI Louis Chaffaut nun komutasında bir donanmayı Antillere yolladı,amaç ihtiyaç olduğu zaman Amerikalılara denizden yardım etmekti.Aynı zamanda,Beaumarchais Kral'dan silahları ve cephaneyi Ordunun cephaneliklerinden alarak ısyancılara yollama iznini alır.
Amerikalılarda Fransanın kararından vaz geçmemesi için,Silas Dean'e destek olması için Amerikanın en ünlü vatandaşı olan ve bir üniversite profesörü olan Benjamin Franklini yolladı.3 Aralık 1776 da Auray de karaya çıktı.Franklin ,Dışişleri bakanı Vergennes tarafından Versailles sarayına gizlice 28 Aralık 1776 da kabul etti.5 ocak 1777 de resmi olarak sarayda kabul edildi.Bu gezinin sonunda yapılan anlaşmaya göre Fransa Amerikaya 2 milyon lira hibe ödemesi yapacaktı,30.000 tüfek verilecek ve sekiz yelkenli savaş gemisi Amerikan kıyılarının korunması için yardım etmesine karar verildi.
Filadelfiyanın düşman eline geçmesi ve Kongrenin Baltimore'a taşınması 1777 yılını kötü bir gerçeği idi.Ama bu yılın en güzel sürprizi olarak genç marki lafayette'ın Amerikaya gönderilmesi ve onunda bağımsızlık için canını vermeye hazır olmasıdır
Aslında Auvergne'li genç bir adam olan La Fayette'ın babası,yedi yıl savaşlarında Ingilizler tarafından öldürüldüğü için, genc adam Ingilizlerdne nefret ediyordu.Duk ve Duşeş Ayen'in küçük kızları Adrienne ile evlenerek,büyük bir servet'e sahip oldu.Geç Markinin amcası Vikont de Noailles de aynı ailenin büyük kızı ile evlenmişti.
la fayette ve de noailles'ın yaptıkları düzenbazlıklardan sıkılan Dük ,ikisinide Metz deki bir garnizona yolladı.8 Ağustos 1775 de Garnizon komutanı Mareşal Broglie ,misafiri olan Kral III.George'un kardeşi Dük Gloucester'e verdiği yemeğe katılırlar.Gloucester Agabeyi Kral gibi düşünmeyip tam zıt düşünen ve bunu da hiç çekinmeden söyleyen bir politikacıdır.Daha 18 yaşında olan,La Fayette soruları ile misafiri sıkıştırır,ve herkesin önünde Amerika için savaşacağına yemin eder.Silas Deane ve Franklin ile iletişime geçip asker olarak Amerikan ordusuna yazıldı.
Gizlice bir gemiye binerek Amerika'ya yelken açtı.Charleston'da gemiden inip,karaya ayak bastı.Filadelfiyaya götürüldü ve kongreye tanıtıldı.Parasız ve masraflarını kendi ödemek şartı ile binbaşı rütbesi ile göreve başladı.Bir kaç gün sonra General Washington ile tanıştı.Bu buluşmadan büyük heyecan duyduğunu hiç yalanlamadı.
La fayette hemen çatışmalara dahil oldu.Ama savaş Amerikalılar için pek te iyi gitmiyordu.Filadelfiya General Howe'un ordusu tarafından tehdit ediliyordu.Washington hem ümitsizce hemde düşmanın ilerlemesini durdurabilmek için Brandywine'deki muharebede yenildi.La fayette de yaralandı.Washington da kışı geçirebilmek için Valley Forge'a çekilir.Amerikalıların durumu umutsuz bir hal aldığı sırada bir mucize gerçekleşti.17 Ekim 1777 de Saratoga'da General Bourgoyne komutasındaki Ingiliz ordusu Amerikan ordusuna teslim oldu.
Bu zafer Fransada ve dünyada Amerikaya bakış açısını değiştirdi.Duk Vergennez Kral XVI Louis'ye Fransanın Amerikaya müdahalesi için anlaşmayı imzalamaya ikna etti.Amerikalı Kongre üyeleri Vergennes ile görüşmeye gelirler ve ondan Anlaşma için bir garanti alırlar.Amerikalıların isteği anlaşma,para ve bir donanma idi.Istekleri makul görülerek anlaşma yazıya döküldü.Tam bu işlemler gerçekleşirken,Avrupada beklenilmeyen bir olay olur.Bavyeranın elektörü ölür,bu karşıklıktan yararlanmak isteyen ve uafk prenslikleri topraklarına katmak isteyen Marie Therese hareket geçer.
Westfalia barışının garantörü olan Fransa için büyük bir sorun ortaya çıkar.Çünkü Ingiltere ile savaşa girerse Hanover hanedanına karşı bavyera askerlerini yollaması söz konusu bile olmazdı.Neyseki olaylar barışçıl yönde gelişti ve Teschen barışı ile herşey yoluna girdi.
6 Şubat 1778 tarihinde XIV Louis meydanında ( bugun Concorde meydanı denir ) bulunan Coislin otelinde anlaşma imzalandı.Anlaşmayı Fransa adına Gerard ve Amerika adına Franklin,Silas Deane ve Arthır Lee imzaladılar.
Anlaşma imzalandıktan bir ay sonra,Ingiltere olaydan haber alır ve büyük bir infaal uyandırır.
19 Martta Fransa,Dunkerk limanını gözlemekle göreveli Ingiliz komiseri kovdu.Bir kaç gün sonrada XVI Louis Versailles da Amerikalı senatörleri bağımsız bir ülkenin elçileri olarak resmi olarak kabul etti.
İki ülke arasındaki askeri hareketlilik Manş denizinde görülür.Önce Belle Poule Firkateyn olayı,daha sonra 22 Temmuz 1778 günü Ouessant'da Amiral d'Orvilliers Ingiliz donanmasını geri çekilmeye zorlar.
Fakat daha büyük çatışmaların olacağını kimse hayal edemiyordu.13 Nisan 1777 günü Amiral D'Estaing'in komutasında büyük bir filo tulon limanından ayrılır.Bu filoda Amerikanın ilk başbakanı Gram da bulunuyordu. Amiral D'Estaing,kariyerine bir kara askeri olarak başlasada,denizciliğe geçmişti;bu nedenle emrindekiler tarafından hep kuşku ile bakıyordu.
Ancak,Yavaş ve ağır davranıyordu.Bu ağrı davranmasının doğaracağı sonuçları öngöremiyordu.Ingilizler Saratıoga yenilgisinden sonra,tüm savaş stratejilerini değiştirirler,Filadefiya üstündeki ısrarlarında vazgeçerek,tüm savunmayı Newyork ta kurmaya karar verdiler. General Hoew ve askerleri Filadelfiyayı gemilerle terkederler,Eğer Amiral D'estaing elini biraz çabuk tutsa,ıngilizlere Delaware nehrinin ağzında yetişebilirdi.Ancak Fransızlar geldiğinde Ingilizler çoktan Newyorka yelken açmıştı.
Amiral D'estaing de Ingilizleri takip eder.Baştaki plan Karadan Washington ve ordusunun Newyorka ilerlemesi ve Fransızlarında onlara denizden destek vermesi idi.Fakat Newyork geçitlerinde ürküp,gemileriinin su akıntılarına kapılmasından korkan Amiral,bu operasyona destek vermedi.D'Estaing boşu boşuna Rhode Island'daki Newport limanına yanaşmak istedi.Lafayette ile iletişime geçti.Ancak General Howe un filosunun tuzağına düşmesi söz konusu olunca,newporttan ayrılarak Boston limanına sığındı.
,
Amerikalı generallerin Amiralin yaptıkları karşısında sabrı taşar,La fayette onun görevden alınması isterler ancak vakur bir biçimde rededer.zaten donanma kışı geçirmek için Antillere gidecekti.La Fayette bir filo gönderilmesi ile bu savaşın kazanılmayacağını düşünür,ve savaşın kazanılmasının tek çözümünün Ingiltereye yapılacak bir saldırı olduğuna ikna olur. 1779 senesi bu hayallerle geçti.19 Nisan 1779 da Fransa İspanya ile Aranjuez anlaşmaşmasını imzlara.Bir müttefiklik ve birliktelik üzerine kurulan bu anlaşma aslında bir saldırı paktı idi.Fransiz ve Ispanyol filolarının birleşerek Ingiltereye kara ve denizden saldırılmasına karar verildi.Büyük bir çıkarma planı hazırlandı.Birlikler Luc sur Mer üzerinde Vaussieux de ve Saint Malo yakınlarıdaki Palame deki kamplarda toplandı.
Fransa ve Ispanyanın filoları 29 Temmuz 1779 da Corogna da birleşti ve Ingiltereye doğru yelken açtılar.Fransız ordusu ise ayak basmak için bekliyorlardı.Güney Ingiltere çıkartma haberleri ile çalkalanmaya başladı.Halk korku içinde idi.Ancak iki filo saldırırmaz ve dönerek Brest limanına yanaştılar.Çıkartma birliklerinin kullanılması söz konusu bile olmamıştı böylece bu şansta 1779 da kaçtı.
Diğer taraftan,Amerika'da Amiral D'Estaing'in yaptığı işler büyük sonuçlar vermez.Ingiliz Antillerinin bir parçası olan Granada'nın 2 Temmuz 1779 de Ingilizlerden alınmasını saymazsak,Amiral ınsanları kızdırmaya devam ediyordu.Bu arada Amerikan ordusu Georgia'ya yürümek isteyince,tekrar Amiral D'Estaing'e başvuruldu. Ordu karadan hareket ettiğinde,ondan ve donanmadan Savannah'a saldırması istendi.Amiral ve filosu,Amiral de Grasse ve Amiral de la Motte Picquet'in filolarının desteği ile 9 Ekim 1779 da Savannaha saldırır.ancak hem yaralanır hemde 800 ölü vererek geri çekildi.
1779 yılı hem Avrupalılar hemde Amerikalılar için başarısızlıklarla dolu geçti.Vergennes çatışmaları bir arabuluculukla son verdirmeyi düşünürken,General Washingtonda geleceğe kuşku ile bakıyordu.
La Fayette Paris'ten emrine destek birliği yollanmasını istedi.Karl XVI Louis destek birliği yollama fikrine gayet sıcak bakmasna rağmen,La fayettein genç ve deneyimsiz olmasından dolayı başka bir komutan ile yollamaya karar verdi..Bu nedenle yedi yıl savaşlarında büyük başarılar gösteren Comte de Rochembeau da karar kılındı.Takviye kuvvetlere pek çok soyluda katılır.Bu ordu 2 Mayıs1780 de Brest limanından gemirlerle yola çıkar..Daha önceden yola çıkan La fayette ,10 Mayıs 1780 de Morristown'da General Washingtonla buluşur.
Fransız askerleri,Ingililizlerin yeni boşalttığı Newport Limanına ayak basarlar.Fakat Washington kongre ile sıkıntılı sorunlar ile uğraştığından bu yeni gelen askerler uzun süre hareket etmeden beklerler.Rochembau,Lafayette ten Washington ile onu buluşturmasını istedi.İkili 20 Eylül 1780 günü Hertford'da buluşarak,çok önemli sonuçları olan bir toplantı yaparlar.
General Washington ve General Rochembau nun bir konuda aynı fikirdedir.Bu savaşı kazanabilmek ve saldırıların sonuç verebilmesi için gerekli güçlerinin olmadığını ,mutlaka fransadan takviye kuvvetlere ihtiyaç olduğuna karar verdiler..Bunu Parise anlatmak için Rochembeau oglunu ve la perouse'u yolladı.Ikı sözcü Fransaya doğru yelken açmışken,Amerikalılar bir ihanet ile karşı karşıya kalıyordu.Duc Vergennes Fransanın bu savaşa çok dahil olduğunu ve bunun maddi,politik zararını düşünerek arabulucuk yolunu denemeye karar vermişti.Bu fikirine destek olarak yeni Donanma bakanı olan Marechal de Castries yi görüyordu.Ancak Amerikadan gelen Rochembeau'nun oglunu dinleyince savaşın askeri açıdan kazanılabileceğine ikna oldu.Ancak Castries bu konuda Vergennes ve Maurepas ında fikir ve onaylarına ihtiyacı vardı.Çünkü onlar bu savaşın sona ermesini istiyorlardı.Sonuçta tüm sorumluluğu Castries aldığı sürece ona destek vereceklerini söylediler.Ancak bu savaş Ingiltere ile bir savaşa dönüşürse tarafsız olup,onun sorumlu olacağını söylediler.
Plan aslında çok basitti.Castries Amerikadakı birliklere takviye yollamaya ve Newporttaki donanmayı kuvvetlendirmeye karar verdi.Güçlenen donanma hem Antillerdeki Ingiliz donanmasıının hareketlerini kısıtlayabilecek hemde Amerikan ordusuna denizden yardım edebilecekti.Bu operasyon için elinden geldiği kadar hızlı ve yeni gemilerini Amerikaya yollamaya karar verdi.Takviye kuvvetler yola çıktı ve Donanmanın başınada General D'Estaing in yerine Antil adalarındaki donanmanın başına Amiral Grasse ı geçirdi.
Amerika Fransız birliklerinin elinde olna Newport limanınada Barras de St Laurent adlı bir denizciyi yolladı.Savaşa sonradan dahil olan Hollanda ya yardım için Suffern komutasında beş tane savaş gemisi yolladı.Tüm Hollanda donanması Cap'ı savunmak için pozisyon aldı.Böylece Batı hint adalarında Ingilizlere karşı istenilen her saldırı kolayca yapılabilecekti.
Dük de Vergennes Takviyelerin yollanması için Kralı ikna etmesi gerekiyordu.Castries de hem yaptıklarını hemde yapıcaklarını bir mektupla Rochambeau ya bildirdi.
22 Mart 1781 de yani Turgot nun öldüğü günde ,Castries bir haftadır Brest de hem orduyu hemde donanmayı kontrol ediyordu.Amerikada ise askeri hareketlik yön değiştiriyordu.Ingiliz ordusu güney deki kolonilerin kontrol etmeyi planlıyordu.General Cornwallis Carolina da önce General Gatesin komutasındaki Amerikan ordusunu ve daha sonra 15 Mart 1781 de Guilfort Court House'da General Green'i yener.Bu başarılardan sonra North Carolina'nın tüm kontrolünü eline geçirdiğine inanarak Virginia üstüne yürüdü ve Wilmington karargahını kurdu 17 Nisab 1781 günün General Clintondan takviye kuvvetler istedi.
Ingilizlerin General Washigton'un dogduğu topraklara Ingiliz ordusu'nun el koyması,herkesi çok üzer ve telaşlandırır,hemen General La fayette des touches filosunun destegi ile Chesapeake doğru yürüdü.Philadephia'yı 2 Mart 1781 günü terk edip,Heat of Elk gemisi ile Annapolise vardı.De Touches'un filosu randevu noktasına gelmeyince yarım bir tur yaparak önce Mount Vernon da Generalin annesini ziyaret etti,Daha sonra Ingilizlerden kaçarak Baltimore'a gitti.Maalesefe Virginia operasyonu kordinasyon noksanlığı yüzünden batmıştı,ancak kongre genede teşekkür etti.La fayette yeni emirler bekledi ve 11 Nisan da General La fayette'e General Green'İn ordusu ile birleşerek Virginianın Başkenti Richmondun üstüne yürümesini söyledi.
La fayete emirleri dinledi: Üç ay boyunca adım adım savaşarak,Ingilizlerin kuşatmasında mucize eseri her seferinde kurtularak Virginyada tutunmayı başardı. General Cornwallis'in komutasındaki ingiliz ordusu ince Williamsburg'a sonrda Yorktown' çekildri.Lafayette Ingilizlerinin amacının gemilerler Newyorka kaçmak olduğunu anlar.Bu arada General Washington Lafayette'e yeni franco amerikan planını anlatan bir mesaj alır.Neler olmuştu ???
8 Mayıs 1781 günü genç vikomt Rochembeau Boston limanına cebinde hem castries nin hemde vengennes in mektupları ile geldi.Babasına mektupları verdi.İki gün sonrada Barras de Saint Laurent Newport limanına cebinde General Grasse için bir mektupla geldi.O da Rochembeau dan son talimatları alır.Daha sonra Barras ve Rochembeau bir araya gelerek,durumun bir analizini yaparlar.Ingilizlerin Virginyada olmalarının nedenini aslında büyük bir saldırıya hazırlandıklarının sonucuna vardılar.Aslında bu analiz sonucu olmaktan çok bir ıngiliz gemisine yapılan baskında korsanların ele geçirdikleri Ingiliz genelkurmayının mektupları ve belgeleridi.
Tek başına karar vermek istemeyen General Rochembeau ,Durumu görüşmek için General Washington ile 28 Mayıs 1781 de Westerfield de buluştu.General Grasse bir mektup yollanarak onun ve birliklerinin Cheaspeak önüne gelmesini istendi.Aslında General Washington genede bu yeni plandan çekiniyordu.Aslında onun amacı kara ve denizden Newyork'a saldırmaktı.
Rochembau ve ordusu Hudson nehri boyunca yürüyerek Washington'un ordusu ile buluştu.Daha sonra birleşik ordu Virginaya varmak için 800 km yi yürüdüler.Aynı zamanda,Rochembaunın Grassa'a yolladığı mektup yerine varmıştı.Donanma bakanı Castries Generallere ve Amirallere tüm harekatlarda tma bağımsızlık verdiği için Grasse hemen harekete geçti.Hemen St Dominigue valisinden asker takviyesi istedi .Vali ona 3200 asker,10 adte muharebe aracı,bir kaç kuşatma topu ve 2 havan topu verdi.
Taşımayı çabuklaştırmak için Amiral de Grasse tüm askerleri ve topları savaş gemilerini yükledi.3 Agustosta yelken açan gemiler,30 Agustosta Cheaspeak limanına demir atar.Barras'a da daha evvel mesaj yollanarak aynı yere gelmesi söylenmişti.Böylece,Üçdeğişik taraftan birleşen birlikleri Eski rejimin en büyük operasyonuna hazırdı.
Amiral de Grass ve gemileri yanaşır yanaşmaz,gemilerdeki askerler Marki de St Simon'un komutasında karaya çıkarlar.Marki hiç vakit kayıpetmeden La fayette'İn komutasına girer.Amaç Yorktwon'a yapılıcak bir saldırı için takviyelerle güçlenen bir saldırı idi.La fayette saldırmadan önce Washington'u bekler.Fakat bu sırada denizde büyük bir tehlike belirir.Ingiliz Amiral Hasd'ın filosunun desteği ile güçlenmiş Ingiliz Filosu,Amiral Groves'in filosu Cheaspeak'in girişinde belirdi.Gemileri asker dolu Ingilizler Fransızlara büyük sürpriz yapsalarda, yakalamayadılar.
Amiral de Grass büyük bir soğunkanlılıkla bu zo durumdan kurtulmayı başardı.Ingiliz gemilerine saldırırarak onları belli bir mesafede tuttu.Deniz Muharebesi beş gün sürdü.Bu arada Newport'tan gelen Barras ve filosu yardıma gelince,Ingilizler Newyork'a doğru geri çekilmek zorunda kaldı.
Bundan böyle Fransız donanmasnın desteği ile Fransız Amerikan ordusu sonuca emin adımlarla yürümeye başladılar.Ingiliz Generali Cornwallis durumun ne kadar tehlike içinde olduğunun farkıba vardı.17 Eylül de Newyork Komutanlığına acil bir mesaj yollayarak eğer yardım gelmezse yorktown'un düşüceğini söyler.
Yorktown kuşatmasının çok çabuk sonuçlandırılması gerekiyordu.Öncelikle Ingiliz filosunun geri dönmesinden korkuluyordu.Üstelik Fransız donanmasının kışı geçirmek için Antillere geçmesi gerekiyordu.Ekim ayının 14 ünü 15 ine bağlayan gece General Rochembeau nun birlikleri Ingiliz tabyalarına saldırı emrini verdi.La fayette ve Viomenil de Amerikalı generaller Laurens ve Hamilton'un yardımcısı olarak saldırıya katıldı. ilk tabyalar ele geçirilgeçirilmez,hemen toplar getirilerek ,yorktown ve diğer tabyalara topa tutuldu.
General Cornwallis 15 Ekim gecesi bir karşı saldırı düzenlesede başarısız olur.17 ekimde artık bu kuşatmaya karşı direnemeyeceğini düşünereke bir temsilci yollar ve ateşkes ister.19 ekimde anlaşma imzalanır.Ancak bu anlaşma sertleri çok sertti,General Cornwallis kılıcını teslim etmek için hasta olduğunu söyleyerek gelmedi.Yorktown savaşında Ingilziler 353 ölü ve 2000 yaralı verdi.Fransızlar 86,Amerikalılar ise 88 ölü verdi.Yorktown savaşı sırasında 9000 Fransuz askeri,7000 Amerikan askeri vardı.Fransız filosunda ise toplam 20000 kişi vardı.
Yorktown zaferi kesinlikle savaşın sonu değildi,savaş on sekiz ay daha sürdü ama Ingilizlerin bu topraklarda bir geleceği yoktu.Ingiliz ordusu Kral III George'un inadı nedeni ile bu umutsuz savaşı sürdürüyordu.Fakat herkes Amerikanın bağımsızlığını kazandığını kabul ediyordu.Yorktown zaferi Fransada büyük bir etki yarattı.La Fayette bu zaferi Maurepas'a bir mektupla bildirdi.Ancak Maurepas mektubu aldıktan iki gün sonra öldü.
Savaş bundan böyle Amerikan topraklarında ufak tefek çatışmalarla devam etti.Bu arada Amiral de Grasse'ın 8 Nisan 1782 de Saintes adalarının yakınında uğradığı yenilği artık bu savaşın hızla son verilmesinin mecburi olduğunu gösterdi.
Çok geçmeden Dük Vergennes 1782 Eylül ayının başında,tam yetkili olarak Gerard de Rayneval'ı Londraya yolladı.Kendisi Fransa'nın Birleşik devletlerinin ilk elçisinin kardeşi idi.Burada yapılan pazarlık ve anlaşmalardan bahis etmeyeceğim.ancak Versailles Antlaşması 3 Eylül 1783 de imzalandı.Bu anlaşma da zorluğu çıkaran aslında Amerikalılarda.Fransız yardımına fransanın baktığı açıdan bakmıyorlardı.Bunun bir yardım olduğunu ve sonuca varınca Fransanın bir şey istemesini kabul etmiyorlardı.Ingilizlerden kurtulduktan sonra Fransızları başlarında görmek gibi bir istekleri yoktu.Ingilizlerde Fransızları aradan çıkartarak,direk Amerikalılarla pazarlık etmek istediler.Franklin Fransayı sevdiği için Ingilizleri dinlemedi.Hasta olunca görürşmeleri Amerikalılar adına Adams ve Joy yürütmeye devam etti.Joy Ingilizlerin müzakerecisi Oswald ile Fransızların Amrikan menfaatleri için pazarlık yapamayacağını söyler.Franklin bazı maddelerin ayrı olarak görüşeleceğini Franszılara söyler.Vergennes uzun süre neler olduğunu anlamaz.
Bu arada Anlaşma için diğer zorluğı Ispanya kralı çıkarır.Kral Minorka,Cebelitarık ve Hondurası ister.XVI Louis den Minorka adasının kayıbının tanzimi için Korsikayı Ingilizlere verilmesini ister.Ingilizler Cebelitarıkı vermek istemeyince bu istekler rafa kalkar.Amerikalıların ayrı imaz atacak olmaları Fransız hükümet üyelerini ve Kralı kızdarır.Sonuçta Kral bu işin bitmesini ister.Ön çalışmalar başlar.Sonuçta Tabago ya karşı Dominique verilir ve Pondcherry toprak ister ve alırlar.
Versailles anlaşmasının imzaları 3 Eylül 1783 de atılır.Fransa adına Dük Vergennes,Ingiltere adına Manchester dükü imzalar.Anlaşma savaşında amacı olan Amerikanın bağımsızlığını ve bir millet olduğunun belgesidir.Fransa bunu başardığı için büyük bir başarıya ulaşmıştır.Ispanyadandan Louisiana yı alır ve Floridayı verir.Ancak bu anlaşmadan sonraki yıllar Fransa için bir yıkım olmuştur.Amerikaya yardımın bedelini Fransız devrimi ile ödemiştir.Bu yardım sırasında ülkenin ekonomisi çökmüş,halk yoksul kalmıştr.Ingilizleri yenme inadı XVI Louisnin sonun olmuştur...
No comments:
Post a Comment