ANADOLU BEYLIKLERI : EŞREFOĞULLARI BEYLİĞİ

 

XIII.yüzyılı ikinci yarısında Beyşehir be Seydişehir taraflarında kurulmuş bir Türk beyliğidir.Anadolu’nun en kısa  ömürlü beyliklerinden biridir..Beyliğin kurucusu  Seyfettin Süleyman bin Eşref ,III.Keyhüsrev zamanında  Anadolu Selçuklularının  Uç beylerinden birisiydi.Selçuklu sultannı  III.Gıyaseddin Keyhüsrev ( 1266-1284 ),ilhanlı sultanı Argun Han ( 1284-1291) tarafından öldürtülmüş ve yerine II Gıyaseddin  Mesud geçirilmişti..Keyhüsrev’İn annesi,devletin iki torunu  ile Mesud arasında paylaştırılmasını istedi ve bu amaçla Karamanoğulları ile Eşrefoğulları’ndan  yardım isteyerek  Konya’ya çağırdı.Eşrefoğlu’na ‘ saltanat naibliği’ verildi.

Bu şehzadeler  15 Mayıs 1286 yılında tahta çıkarıldı.Fakar takriben bir ay sonra Selçuklu veziri  Fahreddin Ali’ye mensup Has Balaban’ın ordusu  ile gelmesi  üzerine Eşrefoğulları kendi merkezleri Gorgorum ( Beyşehir bölgesi a çekildiler.1286 yılında Germiyanoğulları ,Gorgorum  vilayetini yağmaladılar.1288  yılı başlarında  Eşrefoğlu ılgın’a akın yaptı.Daha sonra Eşrefoğulları ,Sultan II.Mesud il barışmış ve Konya’ya gelerek itaat arzetmişlerdir.Beyliğin merkezi Beyşehir oldu.

Sultan II.Mesud’un  1289 yılında ayaklanan Eşrefoğulları üzerine yürüdüğünü görüyoruz.Eşrefoğulları ise,Selçuklu Moğol ordusunun  kuzeyde bulunan Türkmenler üzerine  gitmesinden istifade ederek  1291 yılında Gavele kalesine kadar ilerleyip etrafı yağmaladılar.

Halil Süleyman Bey  1302 yılında öldü.Onun yerine büyük oğlu Mübarizüddin Mehmed Bey geçti.Mehmed Bey ülkesini kuzeye doğru genişleterek  Akşehir ve Bolvadin taraflarına hakim oldu.Türkmen Beylikleri’nin Moğollar’a karşı harekete  geçmeleri nedeniyle  Anadolu’ya gönderilen  İlhanlı valisi Emir Çoban’a itaat edenler arasında Mehmed Bey de vardı ( 1314).Mehmed Bey’in   1320 den sonra öldüğü anlaşılıyor.Yerine II.Süleyman Şah Bey oldu.

Ancak onun zamanında uçlarda bağımsızlıklarını korumaya çalışan Türkmen Beyliklere karşı Moğol valisi Timurtaş harekete geçti.Timurtaş,Beyşehiri  zapt ve yağma etmiş,Süleyman Şah’I Beyşehir gölüne attırmak suretiyle öldürtmüştür.(9 Ekim 1326 ).Böylece Eşrefoğulları  Beyliği sona erer.

Eşrefoğulları mimari eserlerinden Seyfeddin Bey’in Beyşehir’de yaptırdığı cami ve mihrabı çok özel olup,tahta mimarinin en güzel örneklerindendir.