ITALYA'NIN BIRLEŞTIRILMESININ HIKAYESI

1848- 1849 yıllarında bir devrim İtalya’yı karıştırdı.Devrimic Burjuvazinin yönettiği hak yığınlarının iki amacı vardır.Avusturyalılar ülkenin kuzeyinde kovmak ve birleşik  bir italya devleti kurmak,Roma,Floransa ve Venedik gibi önemli kentlerde cumhuriyet ilan edilmişti.Ama İtalyan devrimci küçük burjuvazisi,köylüleri hareketin içine çekemedi.Devrim başarısızlığa uğradı.İtalya sekiz devlete bölünmüş kaldı.Kuzey’de Avusturya egemenliği devam etti…

Kapitalizmin gelişmesi 1860 yılına doğru,özellikle Kuzeydeki devletlerde birleşme isteğini canladırdır.

Italya’nın birliği iki türlü olabilirdi

 1 ) aşağıdan  bir halk devrimi  ve birleşik bir cumhuriyetin kurulması

‘2) Yukardan toprak sahiplerinin ve burjuvazinin yönetimi altında birleşik bir krallığın kurulması ile İtalyadaki birkeşme hareketş arasında Sardıunya Krallığının politik yönetimi kont cavour’un ellerinde bulunuyordu.

Cavour,zengin toprak sahibi bir ailedendi.Gençliğinde Sardunya kralının sarayında görev yapmıştı.Topraklarında yeni tarım yöntemleri uyguluyor ve buğday ticareti yapıyordu.hatta bir suni gübre farbrikası bile kurdu.Torino Bankasının en büyük hissedarlarından biriydi..

Cavour,çok eç kalınmadıkça ukusa Ingiliz modeli bir anayasa vermenin iyi olacağını düşünüyordu.Halkın,sabrının  taşıp monarşiyi devirmesinden korkuyordu..Cumhuriyetin düşmanı idi.Politikasının başlıca,düşüncesi,Sardunya monarşisinin himayesinde  ve Fransanın desteği ile İtalya’nın birliğini gerçekleştirilmesiydi.Piemonte Kırım savaşına Fransa’nın yanında katıldığı için III.Napolyon’dan italyanın birleştirilmesini destekleyeceği sözünü almıştı..

Bununla birlikte III Napolyon  hiçbir art niyeti olmaksızın yardım söz vermiş değildi.Buna karşılık nüfusunun çoğunluğunun Fransızların oluşturduğu Savoie ile halkı İtalyan olan Nice Kontluğunun Fransaya bırakılmasını istiyordu..

1859 yılının nisan yında Fransa ile Sardunya,Avusturyaya savaş ilan ettiler.Birleşik ordularu haziran ayında kesin zaferler kazandı.1848-49 savaşlarında ün kazanmış ıkan halk kahramanı Garibaldi gönüllüleriyle birlikte 1859 Kuzey seferinede katıldı.Cavouribu savaşa halkın sevgisini çekmek için ondan yardım istemişti.

Savaş Avusturya egemenliği altında bulunan Parma ve Modena dükalıklarında ayaklanma çıkması için bir işaret oldu.

Toscananın peşinde isyancı dükalıklarda Piemonte ile birleştiler.Avusturyalıların süngüsünün desteğiyle  yönetimi elinde bulunduran prensleri çareyi kaçmakta buldular..

Devrimci bir karakter almaya başlayan savaş III.Napolyonu korkuttu.Savaşa son vermeye karar verdi.Fransa ile Avusturya arasında imzalanan anlaşmaya göre ,Lombirdayanın bir bölümü Sardunya Krallığına geçti ama Venedik Avusturya egemenliğinde kaldı.III.Napolyon tüm İtalyan bölgeleriin Avusturya boyunduruğundan kurtarılmasına ilişkin verdiği sözü yerine getirmeden ,savaştan çekildi.Bununla birlikte bu durum Nice ile Savoie’ın Fransaya bağlanmasnı engellemedi.

Marx ve Engels 1859 savaşı sırasında Avrupa ve Birleşik devletler gazetelerinde  III. Napoleonun ihanetini açıklayan makaleler yayınladılar.1859 savaşından sonra Italyanın durumunu inceleyen Marx ve Engels,ülkenin birleştirilmesi için yeni bir hareketin gelişmesinin kaçınılmazlığını sonucuna vardılar ‘ Italyan devrimi bu işe karışmalıdır diye yazıyordu .Ve gelecek onu doğtuladı

  

Nisan 1860 da Sicilyada bir köylü ayaklanması patlak verdi.Sicilya köylüleri çzgürdü ama toprakları yoktu.Topragı buyuk toprak sahiplerinde kiralıyorlardu.Kmylülere Sicilyaya özgü buğdayı ekiyorlar,olağanüstü Portakallar ve öteki meyve ağaçları yetiştiriyorlar ama butun yık bakladan başka bir şey yemiyorlardu Çünkü bütün ürünkerini baronlara yani toprak sahiplerine ve vergi memurların teslim etmek zorunda idiler.Garibaldi,güneyde bir ayaklanma patlak verdiğini öğrenince Güneyin yardımına koşmak için bir müfreze topladı

Bin kadar Insandan oluan,kçük gönüllü ordusunu toplayan Garibaldi,büyük bir gizlilikle  içinde ,adamlarıyla birlikte Cenovadan iki buharlı gemiye bindi.Adamlarının üniformaları nedeniyle ( kırmızı gömlek giyiyorlardı )onlara bin kırmızı gömlek adı takıldı. Garibaldi 2 Mayıs 1860 günü .Sicily adasının en batı kıyılarındn çıktı: Halk onu kendilerini Bourbonların zulmünden kurtarmaya gelmiş bir kurtarıcı olarak karşıladı.iki gun içinde Garibaldı müfrezelerein 4000 sicilyalı köylü katıldı.Ordusuyla birlikte kuzeye yöneldi,dağları geçti ve Calatimi kentinin önlerinde Napoli Kralının birlikleriyle karşılaştı.

Öldürücü bir ateş sağnağının altında,Garibaldinin  gönüllüleri kenti çevreleyen dik yamaçları aştılar ve krallık kuvvetlerini yendiler..

Garibaldi bu sanlı savaştan söz ederken anılarına şunları yazıyordu ‘’’ Calafilmi  ! 100 den fazla çarpışmaya katılmış olan ben,ölüm döşeğimde ,gurur dolu bir gülümsemeyle seni düşüneceğim,çünkü senden daha şanlı bir muharebe tanımıyorum bençÖlümü umursamayan kahramana ‘ binler ‘ halkın gerçek savunucuları kimlikleriyle ,zorbaların sırmalı ve püsküllü üniformlarıyla göz kamaştıran ücretli askerlerinin üzerie atılmışlardı. Binler mevzilerinde birbiri ardından fırlıyorlardı,sonunda düşmanı bozguna uğrattılae.Yaralanmamdan korktukları için çevremi aşılmaz bir duvar gibi saran bir avuç genç insanı nasıl unutabilirim ‘’’7

Garibaldinin zaferinin sonucu,geri çekilen düşmana karşı bir halk ayaklanması oldu.Her yerde müfrezeler kuruluyor ve binlerin sayıları gün geçtikçe kabarıyordu.Ağustos ayında Garibaldi 25.000 isyancıdan oluşan bir ordunun başına geçmiş bulunuyordu.Bu ordu sayesinde,Napoli Bourbonlarının 150.000 kişilik ordusuna meydan okudu.

Garibaldi adı güney italya halkı arasında öylesine bir sevgi kaynağına sahiptiki, krallık ordusunun alayları ,binleri Viva Garibaldi haykırışlarıyla alkışlıyor ve halkçı devrim saflarına katılıyorlardı.

Muzaffer Halk devrimin başına geçen Garibaldi,büyük bir askeri şefin cesaret ve yeteneğini gösterdi.Engels e göre onun başarıları,gözüpek devrimci taktiğinden ve isyan eden halkla doğrudan doğruya ilişki kurmasından ileri geliyordu.Garibaldi, karmaşık ve tehlikeli bir askeri harekatı yönetebileceğini ispat etti.

Napoli Kralinin birliklerini bozguna uğratan Garibaldi,halkın alkışları arasında kente girdi

Böylece 1860 güzünde İtalyanın belli başlı eyaletleri aşağıda gelen bir devrim ile birleşir.Bununla birlikre İtalyanın devrimic birleştirilmesi sonuna kadar gitmedi,

Eylül 1860da,Napoli de İktidar Garibaldinin eline geçti. Onu desteklemek için Floramsadan 2000 kişiden oluşan bir tümen geldi.Bu tümeden çeşitli uluslardan Rus,Fransız,Iskoc ve Mısırlı gönüllüler vardı

  

Napoliyi ele geçiren ve büyük halk desteğine sahip bulunan Garibaldi orada demokratik devrimci bir yönetim kuurp güçlendirebilir,köylüleri ayaklandırabilir ve devrim yoluyla ülkenin birliğini tamamlamak için İtalyanın öbür bölgelerine ordusunu götürebilirdi.Ama bir küçük burjuva devrimcisi olan Garibaldi,ne köylü sınıfının  geniş tabakalarını hareketing içine sokabildi nede toprak sahiplerine  karşı yaptıkları mücadelenin yönetimini ele alabildi.Hatta Cumhuriyet bile ilan edilmediçCavour,Napolinin  Sardunya Kralı Victor Emmanuel’in  egemenliğini kabul etmesini isteyince ,İtalyan halkının özlemlerini kavrayamayan Garibaldi ,Politikacı Cavour’un teklifini kabul etti ve Sardunya birliklerinin  Napoli’ye girmesii izin verdi.Piemonte’nin büyüj baskısı altında geçen bir halk oylamasından sonra ekim 1860 güney italya ,Piemonte ile birleşti.

Garibaldi,Victor Emmanuel lehine iktidardan çekilde ve onunla birlikte Napoliye girdi ( Kasım 1860 ).Victor Emmanuel’in yanında ata binmiş Garibaldi ‘ Yaşasın Kral ‘ diye bağırıyordu.

Napoli ve Sicilya,Piamonteye katıldıktan sonra,Güney İtalya,köylülerin  büyük toprak sahiplerine karşı yaptıkları sayısız isyanlara sahne oldu.Piemonte birlikleri bütün köyleri kurşuna dizdiriyordu.Bir general günlük emrinde şöyle diyordu ‘’Bu bölgeleri yerle bir edeceğiz ‘’

Italyan Burjuvazisi köylülerin İtalya’nın birleştirilmesi için yaptıkları etkin katkıyı işte böyle ödüllendirildi.

1861 yılında Piemonte ve ona katılmış öteki devletler,Torino’da,İtalya Krallığını ilan ettiler.Kral Victor Emmanuel,sadece 5 milyon nüfuslu Piemonte ‘de değil,Nüfusu 22 Milyonu bulan bir krallıkla hüküm sürüyordu artık..

Bununla birlkte 1861 yılında ,italya tamamen birleştirilmiş değildi.Venedik hala Avusturyalıların elindeydi.Gerçi Papa,eski devletlerinin üçte ikisini yitirmişti ama Roma ve çevresindeki topraklar papalığın  yönetimi altındaydı.Papa’nın Roma’yı elinde tutmasıda III.Napolyonun  gönderdiği Fransız birliklerinin desteği sayesinde mümkün olmuştu.

Katolik kilisesibnin başı Papa,yönetimindeki ,eski papalık devletinin bir kesimini koruyabilmişti.Fransanın,Avusturyanın  ve öteki Katolik ülkelerin gericilerinin  büyük desteği sayesinde devrimci hareketlere ve bilimi karşı şiddetli bir savaş sürdürüyordu..Papa 9.Pie 1864 yılında bütün ülkelerin Katoliklerine seslenen bir genelgesinde cismani iktidardan vezgeçmesinin kendisi için mümkün olmadığını bildiriyordu.Bu genelgeden sonra yayınladığı bir günahkar listesinde,insanlara zararlı saydığı öğretileri sıralıyordu..

Devrimci ve sosyalist kuramların yanı sıra doğa bilimlerinin büyük bulgularını da delilik olarak nitelendiriyordu.Vicdan özgürlüğünü yani herhangi bir dine inanma veya hiç birine inanmama hakkını kınıyordu

1866 yılında,Prusya Avusturyaya saldırınca ,italya onun yanında yer aldı.Garibaldinin askeri yeteneği ile devrimci heyecanı  bir kez daha sahneye çıktı.Bir Gönüllüler birliği topladı ve Avusturyalılar karşısında zafer kazandı.İtalyanın düzenli birlikleri bir biri ardınca yenilgilere uğratıldı  ama savaşın asıl sonunu,Prusya birliklerinin Avusturyaya indirdiği darbeler saptadı.Barışınsonunda Avusturya Venedikten vazgeçti.O da italya ile birleşti 1866.Sadece Papalık toprakları italya krallığı dışında kaldı

Dört yıl sonra 1870 de Prusya ordusu Fransayı yendi.Papanın koruyucusu III.Napolyon tahttan indirildi.Victor Emmanuel bu durumdan yararlanarak birliklerini Roma üzerine yolladı.önemsiz bir çarpışmadan sonra 1870 de kente girdi.

Simdiye kadar birbirlerinden tamamen ayrı olan sekiz İtalyan devletinden oluşan İtalya Krallığı şimdi Sardunya Krallığının ,Sardunyalı büyük mülk sahipleri ile burjuvazinin egemenliği altında  bulunuyordu