Friday, July 20, 2018

AMERIKAYI ILK KEŞFEDEN VIKINGLERMIDIR ?


XI yüzyıl Viking Halklarının en güçlü olduğu dönemdi,Kanunları çok iyi düzenlenmiş,vahşetleriyle ünlnemişlerdi.Yöneticiler dünyanın en zengin ve en güçlülerindendi.Yöneticileri dünyanın en zengin ve en güçlülerindendi.Bizans Imparatorluğunun gurur duyduğu şeylerden biri,Imparator Varangian'ın muhafızlarının tamamen Rusya'dan ve Iskandinavyadan gelme vikiglerden oluşmasıydı.Vikingler gemileriyle Dublinden  Kiev'e kadar yelken açarlardı.


Ama şaşırtıcı bir şekilde ,Amerika kıtasına yerleşmediler.Hem de Avrupalılar arasında yerleşme olanağına ilk onlar sahip olmuşken.... Vikinglerin toprak hırsları,neredeyse altına duydukları kadardı.Nova Scotaia kıyılarındaki yemyeşi ' Vinland' harika bir ödeül olacaklardı onlar için.Ayrıca Vikinglerin yerleştiği Izlanda'dan ve Grönlandan daha iyi bir iklimi vardı.Toprağı verimsiz ,havanın hep kasvetli olduğu anavatanları Norveçten daha iyiyidi.Yerlilerin karşı koyması Vikingleri etkilemedi.Amerikaya yerleşen XVII yy göçmenleri gibi yerlilere karşı tüfek ve tabancaları olmasada zırhları ve çelik silahları yeterliydi.Hemde pek uzak değildi,Grönlandan Amerika kıyısına gitmek,Norveçten Izlandaya yada Izlandaya Grönlanda gitmenin yarısı kadardı.Bugün bile Nova Scotaida durursanız,ufukta yüksek Grönlanda zirvelerinin gölgesini görebilirsiniz.Öyleyse Avrupanın en yayılmacı,en dinamik insanlarndan olan  Vikingler yağmaya böylesine hazır bu kıtayı tercih etmediler ?

Bunun yanıtı Viking tarihinin en ünlü iki adamının karanlık geçmişlerinde yatıyor.Birisi Kızıl Eric,ya da nam ı diğer kanlı Eric ,diğer oğullarından Leif Ericson'du.

Vikingler ,tecavüz ve çapulculukta kötü bir üne sahip olsalar da,Kızıl Eric onlar için bile çok vahşiydi.Norveç'te ufak bir kavga sonucunda silahsız bir komşusunu öldürdüğü için önce Norveçten Izlandaya sürgüne gönderildi.Orada oğlu Lief doğdu.Izlandaya yerleştikten sonra yeni bir kavgaya tutuştu ve orada yeni bir kavgaya tutuştu ve orada uzun süredir yaşayanlardan birni öldürdü.O sıralar onu sürgüne gönderecek  başka yer olmadığı için,,Eric'e birkaç komşusunun olduüu Izlandanın batı kesimine  yerleşmesi emredildi.Bu da bir işe yaramadı,982 yılında Eric yeniden kavga sonucunda birini öldürmesiyle Kanlı lakabını aldı.Böylece Eric Izlandayı terketmek zorunda kaldı.Ama Eric'in insanları kolayca etkiliyebiliyordu.Etrafına bir grup memnuniyetsiz sıkılmış Vikingi topladı.Uzun yola dayanaklı gemiler inşaa ettiler ve batıya doğru yelken açtılar.

Eric ve arkadaşları,kara görene karda 500 mil yol aldlar.Eric,yeşil ülke anlamına gelen Grönland adını ,buzla kaplı bölgeye yeni insan çekmek içn koymuştu.Eric ve arkadaşları Izlandaya geri döndüler ve orada bir Koloni kurmak üzere birkaç yüz Vikingli aileyi ikna ettiler.Hava kötü,toprak kayalık olmasına rağmen burada yaşayan başka kimsenin olmaması herşeyi katlanılır kılıyordu.Böylece Eric'in bilfiil komutası altında belkide beş yüz kişiden oluşan,bir koloni Grönlanda yerleşti.

1001 yılında o zamanlar bütün Vikingleri çeken gezi tutkusu Eric'in oğlu Leif'in kanına girdi,Ama gitmek için kesin bir hedef belirlememişti.Çeşitli belirtilere ve söylenenlere göre daha batıda başka bir ada daha vardı.Babası gala Grönlandın yöneticisiydi ve bu da Lief'in gemisine adam toplayarak,bu adayı keşfetmek üzere yelken açmasına olanak verdi.Şaşırtcı bir şekilde kısa sürede Nova Scotia kıyısına vardılar.Babası gibi Leif de iyi bir ismin insanları çekeceğini bildiğinden  buraya Vinland ( Berekteli toprak ) adını verdi.Sonrai artık nufusu bin beşyüz kişiye çıkan Grönlanda geri döndü.Babasını Grönland için yaptıklarını,Vinland için yapmak,Insanların yeni keşfettiği bölgeye yerleşmesini istiyordu.

Ama ne yazıkki bu gerçekleşmedi.Kızıl Eric tahtını Leif'e bırakarak öldü.Anladığımız kadarıyla Grönlandı iyi yönetmiş ve liderliği zamanında koloni genişlemişti.Ama Leif ,yönetiminin ilk birkaç yılında ülkesiyle ilgilenmekten Vinland'a hiç vakit ayıramadı. Bu yüzden Vinland'la ilgilenme görevini kız kardeşi Freydis'e verdi.

Freydis'in araştırma gezileri sonucunda ilk kez Vikingler ve Amerika yerlileri birbirleriyle karşılaşmış oldu.Vikingler taş ve yapmaya başladıklarında kalmaya karar verdikleri anlaşılınca  yerliler çevrelerinde küçük bir kontrol halkası oluşturdular.Bir araya geldiler ve elli kadar Viking gemisini geri püskürttüler.Vikingler kaybetmiş olsa da Freydis bu kaybedilen  çatışmada kahraman olmuştu.Geri dönüp  yerlilerin üstüne vahşi bir şekilde saldırarak ,gemiler güvenle yola çıkana kadar geri çekilmelerini sağlamıştı.

Freydis,bir kaç yıl sora daha büyük bir grupla geri döndü.Bu sefer daha iyi silahlanmışlardı,sayıca daha fazlaydılar.Ama,koloninin kaderi çoktan kötü çizilmiş gibiydi.Freydis'in  gemisi karaya ilk çıkanlardan değildi.Freydis geldiğinde sahiplenmeyei düşündüğü eve daha önce gelen iki erkek kardeşi ve ailelerinin yerleştiğini gördü.Babası,Kanlı Eric'in geleneğini sürdüren Freydis bunu kabullenmedi.Her iki kardeşi öldürdüğünde kimse araya girmedi.Ama karılarının ve çocuklarınında öldürülmelerini emrettiğinde kimse bunu yapmaya yanaşmadı.Öfkeden deliye dönene Freydis,eline bir savaş baltası alıp kendi işini kendi hal etti.

O yıl sömürgeciler  kışı geçirmek çin Grönland'a döndüler.İki ailenin katlinin duyulmaması için çaba harcandı ama birileri yine de konuştu.Bu,Leif'içok zor bir duruma soktu.Kızkardeşi nedensiz yere,Leif'in korumakla sorumlu olduğu kadınları ve çocukları öldürmüştü.Kurallara göre katili öldürtmesi gerekiyordu,ama aynı zamanda kendi kız kardeşini ölüme göndermesi Viking kurallarını çiğnemesi anlamına geliyordu.Sonunda,üzüntüyle ve kendini  zorlayarak Leif bir çözüm buldu,kız kardeşini sürgüne gönderdi ve Vinland'a gidilmesini  yasakladı.Belkide,Vinland'da hiç,yerleşim olmazsa ,hafızalradan bu kötü anıyı silebileceğine ve kız kardeşini geri getirebileceğine inanıyordu.Ya bu fiyaskodan o kadar hayal kırıklığına uğramıştıki,katlimanın gerçekleştiği yerin bir daha adını duymak istemiyordu.

Böylece yıllar boyunca yasak sürüp gitti.Hatta Leif'in ölümünden sonra kötü hasatlar,zor kışlar yaşanmasına rağmen koloniyi batıya,Kuzey Amerikaya doğru yaymamaları,bunu akıllarına bile getirmediklerini gösteriyor.Bunun yerine birçok kişi Grönland'da  kalmalarının olanaksızlığını anladılar ve tekrar Izlandaya geri döndüler.Bir kaçı kalmaya devam etti ama iki yüz elli yıl sonra Grönland ,tekrar kıta Avrupasından kimsenin olmadığı bir yere döndü.Bu arada bütün bu yıllar sırasında ,sadece ailede bir katil olduğu için Leif'in Vinland'a koyduğu yasaka saygı gördü.Sonuç olarak dönemin en dinamik ırkı Kuzey Amerikayı işgal etmek şansını kaçırmış oldu.Eğer Eric'in oğlu ,kız kardeşinin gözden topraklara gitmeyi yasaklamasaydı,bugun dünta ne kadar farklı olurdu ?

No comments:

Post a Comment