Avusturyalı bir arşidükün ,Napolyonun yeğenlerinden biri tarafından kumanda edilen bir Fransız ordusunun desteğiyle savaşa girip sonundada Meksika Imparatoru oluşu tarihin en tuhaf hikayelerinden biridir..
XIXyy başlarında Ispanya'dan bağımsızlığını ilan ettiğinden beri,Meksika halkının başından dert eksik olmamıştı.Napolyon savaşlarından sonra Ispanya,Meksikada kontrolü ele geçirmek için ancak cılız bir girişimde bulundu.Içsavaş General Santa Anna başa geçene kadar sürdü.General Isyani bastırdı ve ülkeyi birleştirdi.Ama 1850'lerde tekrar isyan çıktı.Juarez'in özgürlükçü cumhuriyetçi güçleri Mexico City'yi ele geçirdi ve Birleşik devletler hükümeti tarafından da tanındı.İşte bu noktada Napolyon'un Fransız yeğeni ortaya çıktı.
Fransa'daki III Napolyon hep ünlü atasının gölgesinde yaşamıştı.İmparatorluğun parlak günlerine geri dönmesi ile ilgili rüyalar görüyordu.Ama karısı Eugenie de Montijo Ispanyol hanedanındandı.Böylece tamamen Ispanyol kanı taşıyan Meksikanın eski aristokrat sınıfı Paris' kaçıp aristokrat arkadaşlarına köylülerin isyanı sonucu her yerde tecavüz ve yağmalama olduğunu anlatıyordu.
Paristeki sosyal yaşam tabii ki politik açıdan güçlü olan Eugenie'nin etrafından dönüyordu.Eugenie çok zor olsada tüm dünyada hüküm sürmeye başlayan Anglo Amerikan etkisine karşı Katolik gücünün yeniden diritilmesi hayalleri kuruyordu.Meksika'dan kaçan mültecilerin anlattığı hikayelerle Juarez ve adamlarının Katolik karşıtı olduğu hızla yayılıyordu ve zaten Juarez Protestan Amerikalılardan yardım alıyordu.Halk Amerikanın Juarez'i bir kukla gibi kullanarak yönetimi ele geçireceğinden korkuyordu..Eğer durdurulmazlarsa tüm iyi katolikleri kılıçtan geçireceklerdi.İmparatoriçe Napolyondan Meksikanın yardımına koşmasını istedi.Bu aynı zamanda imparator için Fransanın ihtişamını yeni dünyayada göstermesi anlamına geliyordu.
Juarez devrimden sonra gelen ekonomik karışıklıktan dolayı dış borçları ödemeyi dondurduğunu söyleyince,Fransa,İspanya ve Ingiltere Meksikaya karşı birleşti ve Vera Cruz'u ele geçirdi.Amerika o sırada kendi iç savaşıyla uğraşıyordu ve hiç bir müdahelede bulunmadı.Ispanya ve Ingiltere kısa süre sonra çekildi.Ama Fransa 1862 nin sonlarına kadar kaldı. Otuz bin kişilik bir Fransız keşif ordusu Vera Crızda karaya çıktı ve ertesi yıl Mexico City' e girdi..
Sonra tuhaf bir şey oldu.Napolyon Amerika'ya girmekten çekinmişti.Konfederasyonun savaşı kazanmakta olduğu açıktı ancak her zaman savaşın tam tersine dönme ve bitme ihtimalide vardı.Dahası,Konfederasyon ve Birlik askerleri birleşip Mexicoya saldırabilirdi.Aslında bu fikir gerçekten de hem Kuzeyde gemde Güneyde gündeme getirilmişti..
Napolyon kendine destek olacak birilerini bulmalıydı.Eski İspanyol monarşisinin Avusturyalı Habsburglarla kan bağı vardı.Bu bağ yoluyla Napolyon büyük bir Katolik ittifakı kurdu.Bu yüzden İmparator Franz Josef'e Mexicoyu beraber kurtarma teklifinde bulundu.Habsburgların İspanyollarka olan bağı da Meksikanın kurtarılması için yeterince güçlü bir bahaneydi. Napolyon Franz Josef'in kardesşi Arşidük Maximilian'ın yeni dünyada kendine ait bir ülkede kral bile olabileceğini söyleyerek fikrini daha çekici hale getirdi.Belki bir güm büyük bir müttefik güçle Orta ve Güney Amerikanın tümünü bile ele geçirebilirdi.Böyle bir birliğin gücüyle Anglo Saksonlar ve Protestan Prusyalıları dize getirebilirdi..
Imparatoriçe Eugenie,Meksikada devam eden barbaraca olaylara tanık olmuş insanlar buldu.Zavallı kurbanlar,Fransa ve Avusturya güçleri tarafından desteklenecek Avusturyalı bir imparatorun Meksika halkı tarafından sevinç gözyaşları içinde karşılanacağının söylüyordu.Meksikalılar başlarındaki yönetimi atıp Almanca konuşan ve Ilgisiz birini istiyordu.Bu plana şöyle bir bakıldığında insan ' Bu adamlar ne düşünüyormuşda böyle bir seyi istemiş ? ' diyor
Ama Franz Josef ve Maximilian anlaştı.Maximilian İspanyolcasını ilerletti.Yeni Dünyaya ulaştı ve 10 Haziran 1864 te Meksika imparatoru ilan edildi.
Zavallı adam gerçek bir imparator gibi iş göreceğini sanıyordu.Fakirlere yardım etmek,okullar,hastahaneler insa ettirmek için projeler hazırlattı.Tüm meksikayı tek yönetim altında birleştirecekti.
Bu arada başkent dışında Fransa - Avusturya orduları için savaş pek iyi gitmiyordu.Ordunun çoğunluğu piyadeydi ve dağlarda gerillalara karşı üzerlerinde ağır silahlarla ve yün üniformalarla savaşmaya çalışıyordu.Maximilianınn ordusu ellerinde toprak tutmaya çalışırken yüzlerce garnizonda sıkışıp kalmıştı ve bu garnizonların birbirleriyle haberleşmesi cok zordu.Juarez yoğun piyade saldırısına karşı koyamıyordu ama yakayıda ele vermiyordu.Yeni İmparatır sadece Mexico City'yi yönetiyordu.
III Napolyonunn Amerika üzerine koyduğu planlar Appomattox'da yapılmıştı.Konfederasyon güçlerinin teslim olmasından sadece bir kaç hafta sonra General Sherman çoğu Virginia'dan toplanmış siyahlar olan elli bin askerkle Teksas kıyılarına çıktı.Sherman Maximilian'la dalga geçti ve savaşması için kışkırtıcı sözler söyledi.Ayrıca gizlemeye gerek duymadan Meksikalı İsyancı askerleri eğitti,donanımlarını sağladı,Savaştan sonra ise bazı siyah askerler Meksika güçlerine katıldı.Onların torunları hala Meksikada yaşıyorlar.
III Napolyon sadece karada savaşla karşı karşıya kalmadı,Amerikan donanmasıylada uğraşması gerekti.Sonunda havlu ett ve bunun sadece Meksikanın savaşı olduğu yolunda bir açıklama yaptı.1867 de tüm Fransız askerler ve Avusturyalılar geri çekildi.Savaşta yada hastalık yüzünden verilen kayıplar bütün keşif gücünün yarısını oluşturuyordu.
Maximilian ise kolay kolay bırakmadı Meksikayı.Çevresinden dönen entrikalara rağmen davaına dürüst bir şekilde inanıyordu.Ayrıca gururluydu da.Az sayıda Meksikalı onun yanında kaldı.Maximilianda öteki Aristokratlar gibi onları bırakıp gidemeyecegini söyledi.Maximilian ailesini geri gönderdi ama kendisi son bir savunma için Meksikada kaldı.Yenilmesi uzun sürmedi ,davası hemen görüldü ve ölüme mahkum edildi.Napolyon,Eugenie ve Franz Josef olayı öylesine protesto etti ancak onlar Prusyanın ani yükselişi sonucu çıkmak üzere olan sorunlarla meşguldu. 19 Haziran 1867 de sadece 3 yil dokuz günlük bir hükümdarlıktan sonra Meksikanın Avusturyalı İmparatoru Maximillian bir duvarın önünde kurşuna dizildi.Böylece komşusuu Napolyonun hiç güvenilir olmadığı anlaşılmış oldu..
No comments:
Post a Comment