Friday, June 12, 2020

WAN HOO ve LAGARI HASAN ÇELEBININ HIKAYESI








Çinliler her zaman yaratıcı olmuşlardı.Her zaman virus uretmediler ,zaman zaman insanlığa yararlı buluşlarda oldu.Bu yazıda Wan Hoo ile Lagari Hasana Paşa nı  hikayesini bulacaksınız 
Çinliler manga kömürü,kükürt ve güherçile karşımının patlyacağını keşfetmelerinden sonra bunları yuvarlak kalıplar halinde getirerek ilkel el bombaları ve arazi mayınları olarak kullandılar.Sonra adı bilinmeyen Çinli bir mucit bu siyah toz karşımını çubuk haline  getirerek  okların miline bağladı ve icadına ‘ Ucan ateş okları ‘ adını verdi.


Bugün bizim roket adıyla tanıdğımız ateş okları Çinliler tarafından 1232’deki Çin –Moğol savaşında kullanıldı.bu kaba roketlerden hemen hemen altı yüzyıl Uzakdoğu’yla Avrupa’sa savaş aracı ve hava fişeği olarak yararlanıldı


Roket gücünü ulaşım konusunda kullanmanın ilk girişimi gene bir Çinli tarafından yapıldı.ikinci ama başarılı girişimin kahramanı ise bir Türk oldu.


1500 yıllarında mehtaplı bir gece Çin’de ,dünyayı yerinden oynatacak bir deney yapılmak üzereydi.Wan-Hoo adında bir Çinli Insana ateşten kanatlar takacak olağanüstü bir araç olan son ve en büyük  yaptının denemesini yapmak üzere hazırdı.


Wan –Hoo’nun icadı ,sağlam iplerle birbirne bağlanmış ve gezinti sedyesi gibi tahta bir koltuğa tutturulmuş büyük boyda yedi barut roketinden meydana getirilmişti.

Deney nedeniyle en güzel kimonosunu giymiş olan Wan Hoo ortaya çıktı ve koltuğa yerleşti.Dönüşte yer yuvarlarına yumuşak bir iniş yapmasına yardımcı olur,umuuyla ellerine birer uçurtma aldı.Büyük icatçı,az sonra ulaşacağı başarının heyecanı içindeydi.Buradaan havalanıp başlar üstümde süzülerek sarayın avlusuna indiği zaman İmparator ve soyluların kendisine çevrilicek şaşkın bakışlaını görür gibi oluyordu.Ellerinde birer meşale olan iki uşağına işaret etti.Uşaklar ileri çıkarak meşaleleri roketlerin fitillerine tuttular.


Wan-Hoo hemen havalandı.Ama bu havalanış bir zafer parıltısı içinde değil,gökgürültüsü gibi bir patırdı,dumaan ve alev içinde oldu.Ateşten kanatları Wan Hoo’yu alıp götürdü,götürdü ama Imparator’un sarayına değil,şerefli ölülerin arasına götürdü.

Deney başarısız olablir,ama ne olursa olsun yeryuvarlığını yerinden oynatabilecek bir özellikteydi.Wan Hoo’nun acı biten deeneyi,ulaşım konusunda roket gücünü kullanmanın tarihteki ilk girişimi oldu..


Bu konuda ikinic,ama başarılı ilk deneyi ise Sultan IV Murat’ın Padişah olduğu 1623-1640 yılları arasında Lagari ( cılız ) Hasan Çelebi adında bir Türk yaptı.Evliye Çelebi ünlü seyahatnamesinin I.Cilt 670-671 sayfalarındaki ‘’ Istanbulda ki Hezarfen ( çok bilen ) Çemşitkar ( yaratıcı ) ustadlar ‘başlıklı yazısında olayı şöyle anlatır :


‘’ Lagari  Hasan Çelebi,Murat Han’ın Kaya Sultan adındaki lekesiz bir yıldızı andıran kız evladı dünyaya geldiği gece bu sevince kendisini kurban etmek istedi.Elli okka barut macunundan yedi kollu bir fişek icat etti.Sarayburnu’nda Padişah’ın önünde  fişeğe bindi.Çırakları  fişekleri  ateşlediler.Lagari ‘’ Padişahım seni Allah’a ısmarladım.Ben Isa Peygamebre’le konuşamay gidiyorum ‘’ diyerek dua ve minnet duygularıyla göğün üstlerine yükseldi.Yanındaki  fişekleri ateşleyip denizin üstünü kandil kandil aydınlattı.Göğün çatısında büyük fişeğinin barutu bitip de aşağı doğru düşerken ellerindeki kartal kanatlarını açıp Sınan Paşa Köşkü önünde denize indi.Oradan yüzerek çıplak bir halde Padişahın önüne geldi .Yeri öptü ‘ Padiişahım,Isa Peygamber sana selam söyledi ‘ diye şakaya başladı.Kendisine bir kese akçe bağışlandı ve yetmiş akçeyle süvari yazıldı.Sonra  Kırım’da  Selamet Giray Han’ gidip orada öldü.Rahmetli çok sevdiğimiz bir dostumuzdu.Allah Rahmet eylesin…’’

No comments:

Post a Comment