Bazen propoganda kadar iyi yapılırki,propogandayı yapan bile söyledikleine inanır.1941'de Japonların ABD ile savaşa girme kararı almaları böyle bir aldanmaya örnektir.
Japonların samuraylara kadar giden ihtişamlı askeri geleneği pek meşhurdur.Japonya hızla gelişen Batı dünyasına ayak uydurmak için canla başla çabaladı ve 1904 -1905 Rus Japon savaşında Rusya gibi bir Batı devini yenerek dünyayı şaşırttı.Birkaç yıl sonra Japonya,İngiltere ile pasifikte bir ittifak anlaşması yaptı ve Birinci dünya savaşı boyunca Batı'ya sadık kaldı.Ancak savaş saonrası pastannın bölüşülmesi sırasında Müttefikler Japonyayı unutmakla büyük bir hata yaptılar.Japon elçilerinin Versailles 'da anlaşma yapılırken takdimi çok komikti,çünkü geleneksel Japon kıyafetleriyle gelmişlerdi.Truk ve Gilbert adaları gibi uyduruk eski Alman kolonileri verilip yollanmıştı Japonlar.Bu arada görüşmeler ve anlaşmalar da esas oglanlar arasında devam ediyordu.1920 lerin anlaşmaları Japonlar için bir hakaret gibiyid,çünkü bir ada devleti olan Japonya'nın donanmasına sınır getiriliyordu.Batı dünyası Japonyanın Pasifik dışına çıkmasını istemiyordu.Ayrıca bir büyük hakaret daha yapıldı.Mançurya'da askerleri olan Japonya'ya karşı ABD,Çin'in kendi kaderini tayin etme hakkına sahip olduğunu ve kimsenin Mançurya'ya göz koymaması gerektiğini bildiren bir açıklama yaptı.
Japonta için bu dayanılmaz bir iki yüzlülüktü.Daha bir kuşak önce Ingiltere,Fransa,Almanya ve minik Belçika bile tüm dünyada acımasızca bir sürü sömürge ele geirmişti.ABD ise Ispanyollarla bir savaşı körüklemeken çekinmemiş ve Pasifik'te kalan son Ispanyol sömürgelerini almıştı.Japonlar ilk başta şaşırdı.
1930 da Sovyet birlikleri Mançıryaya uydurma bir nedenle girdi ve sonra çekildi.1931 de ise Japonya,Mançurya da bir darbe yaptı ve bir kaç ay içinde kendi kontrolünde kukla bir hükümet kurdurdu.Rus yayılmacılığına karşı önlem aldığını söylüyordu ancak bu gerekçe Batıyı memnun etmedi.
Çin'in sırası bir kaç yıl sonra geldi.Japonta eski bir tekniği kullanarak Çin'e gönderdiği askerlerin buradaki anarşiyi engelleme amacında olduğunu açıkladı.Milliyetçi Çin,Komünist Çin ve Japonya arasında üçlü bir savaş başladı.Ama dışarıdan bakıldığında,özellikle ABD 'de en büyük düşman Japonya gibi gözüküyordu.
Japonya 1937 de Nanking'e saldırarak ABD 'nin Çin'i korumasını zoru soktu.250 binden fazla sivil öldü.Amerikan misyonerleri olaylara şahit oldu ve kameralarla görüntüledi.Bunun üzerine ABD Japonyaya karşı sertleşti.
ABD 'nin uyguladığı baskıyla Japonya Çin'in tamamını fethetmekten vazgeçti ve daha az saldırgan bir politika izlemeye karar verdi.Ancak ABD,Japonya'dan nefret etmeye başlarken bir şey oldu: Panay Olayı !
12 Aralık 1937 de Japonlar Nanking yakınlarında demirlemiş Amerikan savaş gemisi Panay'e saldırdır.Amerikan askerlerinden ölenler oldu.( Aya ilk aya basan adam Neil Armstrong'un babasıda bu gemiden kurtulanlar arasındaydı ).Japonya daha sonra özür dilerdi ve tazminat ödedi.Ama iki tarafta bunun bilinçli bir saldırı olduğunu biliyordu.
Japonların olaya bakışı sertleşiyordu.Öteki büyük güçler sömürgelerini almışlardı ve Japonların da böyle bir hakkı olmamalıydı.Japon ordusundan iki farklı görüş belirledi. '' Kuzey ekolü '' ve '' Güney ekolü''
Kuzey ekolü ,Çin'e daha sert çıkılmasını ve Rusya'ya karşı avaş açılmasını savunuyordu.Sibiryanın geniş toprakları ve Orta Asya'nın petrol kaynakları Japonları bekliyordu.Ancak 1938 ve 1939 da Rusya ile girişilen çatışmalarda Japon ordusu dağıldı.
Bu durumda Güney ekolü ağırlık kazandı.Bu ekolün esas amacı kazanmaktı.Hollanda ve Fransa'nın sahip sömürgelerde zaten petrol vardı.Ve Avrupada savaş patlak verince buralar daha da çekici hale geldi.Bu sömürgelerdeki petrolün ele geçirilmesi Japon donanması için sınırsız yakıt anlamına gelecekti ve belki de Ingiltere tahtının mücevheri Hindistan Japonların olacaktı.
Karar anı gelmişti.Onlara engel olabilecek tek bir güç kalmıştı.ABD ,ama bu arad da ortaya ilginç bir durum çıkıyordu,çünkü 20.yy başından beri birçok Japon genci üniversite eğitimi için Amerikaya gidiyordu.Japon donanmasının stratejisti,ünlü amiral Yamamato bile eğitimini Amerikada almıştı.ABD nin yetiştirdikleri şimdi ABD ye karşı savaşacaklardı.
Hitler,ırkların karışması,Hollywood ve caz müziği gibi şeyler yüzünde Abd nin gücünü kaybettiğini iddia ediyordu.Kendi ırkçı teorileri ve üstün savaşçılıklarıyşa kafayo bozmuş olan Japonlarda Amerikalıların saval meydanonda kendilerinden korkacağını düşünüyorlardı.Buşido geleneğinden Amerikalıların haberi yoktu.Buşido gögüs göğüse çarpışma demekti.Böyle bir çatışmada doğal olarak Amerikalılar kaçacak ve zafer Japonların olacaktı.
Güney ekolü üstün geldi ve Pasifik bölgesindeki sömürgelere ilerlemek iin planlar geliştirildi.Fransız hükümetininin düşüsünden hemen sonra 1940 da Japonlar Fransaya ait Hindi çin kıyılarına büyük bir birlik gönderdi.1940 Eylülünd ise Fransızlara ait bölgede hava üsleri kurmaua başlayınca ABD de Japonyaya çelik ambargosu koydu.Ayrıca Japonya Hindi Çin'İn tümünü ele geçiremeye kalkarsa Japonya'nın petrolünüde keseceğini duyurdu.
1941 baharının sonlarında Japonya hareket geçti.Hindi Çin'in geri kalanınıda kontrol altına ladı ve Abd daha önce söylediği gibi Japonya'nın petrolümü su keser gibi kesiverdi.Japonya çizgiyi geçmişti ve iki tarafta buna hazırdı.
Japonya büyük miktarda petrol toku yapmıştı.Ancak savaş sırasında Doğu Endonezya'daki stoklar ele geçirilmezse bir yıldan kısa sürede bu stok tükenirdi.Güney ekolü Japonyayı ABD ile bir savaşa zorladı.
Doğru olan bu gibi görünmüştü.Bu stratejiyi planlayan adamların hemen hemen hepsi 1904 - 1905 deki Rus Japon savaşından geliyordu.Bu savaş Arthur limanı civarındaki Rus donanmasına yapılan sürpriz bir saldırıyla başlamıştı ,Rus donanması Tsuşima savaşında yok edilmiş ve Ruslar barış istemek zorunda kalmıştı.
Bu savaş modeli şimdi ABD'ye karşı uygulanacaktı.Açılıştaki sürpiz saldırı abd nin Pasifik filosunun Pearl Harbour'da imha edilmesi olacaktı.Saldırı güçleri Hollandya ait Doğu Endoneya'yı ele geçirirken,kalan birliklerde Pasifik teki Amerikan üslerini ele geçirip Filipinler'deki Amerikan güçlerini imha edecekti.Amerikan filosundan geri kalanlar buna Atlantik gemileride dahildi,Manilaya yardıma gelmeye zorlanacak ve son bir savaşla Japonya zaferi kazanacaktı.Batı Pasifikteji güçlü düşmanlarıyla karşılasınca ABD kendi ülkesine çekilecek ve sesini kesmek zorunda kalacaktı.
Tüm bu plan en azından kağıt üzerinde iyi bir fikir gibi görünmüştü.Japonlar da buna inanmıştı.Yamamoto,Amerikan donanmasını tanıdığından bir takım şüpheleri vardı.Bu sürpriz saldırıyı bir kaç saat önce siyasi olarak Amerikan hükümetine bildirmek gerekiyordu.Yamamoto Amerikalıları iyi tanıyordu.Savaş ilan edip bir kaç saat sonrada saldırıldığında Amerikan halkı o kadar öfkelenmeyecek ve bir an önce barış yapmak isteyecekti.
Bu konuda yoğun bir tartışma başladı.Sonuçta savaş savaştı ve Doğu ekolü sürpiz saldırının geleneksel bir savaş yöntemi olduğunu düşünüyordu.Hatta olması gereken buydu.Burada bir Doğu Batı çelişkisi yaşanması kaçınılmazıd.Ordudaki batı eğitimli subaylar uyaruda bulunuyorlardı.
Yapılan propaganda Amerikalıların yerinde bir veremeyeceğine ikna etti.Zaten düşman buşido kurallarını bilmiyordu.
Ve saldırı başladı.Tarihin en parlak saldırılarından biriydi.Dünyanın neredeyse altıda birini kaplayan geniş bir alanda uçaklar ve gemiler koordinasyon içinde düşman hedeflerini sürpiz saldırılarla vurdular.O hız ve güvenle de kendilerine karşı çıkan herkese savaş açtılar.Ama bu savaşı kaybetmelerine neden olacaktı.Askeri planları harikaydı ama diplomasileri çok zayıftı.Japonların,Diplomatik ilişkileri kestiklerini üçüncü sınıf bir haberleşme sistemiyle bildirdikleri için bu bilgi saldırıdan saatler sonra Amerikaya ulaşmıştı.Bu hatayı duyan Yamamoto '' Korkarım tüm yaptığımız uyuyan bir devi uyandırmka oldu '' demekti.
Savaş ilanı saldırıdan önce ulaşmış olsa bile işe yaramayacaktı,çünkü ABD apar topar Filipinlerdeki birlikliklerine yardıma koşmadı.Filipinlerdeki orduyu fede edip daha sonra da daha güçlü bir orduyla ortaya çıkabileceğini düşündü.
Japonların Amerikalıları savaşa girmeye zorlamasının ardından Midway'deki deniz savaşında kesin zaferi elde edeceklerini düşünüyorlardı.Ancak hiç de öyle olmadı.Japonlar düşmanlarını fazla küçümsemişlerdi.Amerikan pilotlarının bombalarıyla denizin dibini boylayan gemilerini gördükçe Japon donanmasının komutanı Nagumo yanındakilerine dönüp '' Vay anasını bu Amerikalılarında Bushido'su varmış '' dedi.
Japonların saldırısının Roosevelt'i savaşa girmek zorunda bıraktığına dikkat çeken bir çok tarihçi Japonların bu saldırı ve tahrikleri olmasıa Abd nin savaşa fiilen girmeyecebileceğini ileri sürerler .Japonya'da Kuzey ekolü ipleri eline geçirseydi abd ya saldırmayacak ve muhtemelen savaşın gidişatı ve dünya haritası farklı olacaktı....
No comments:
Post a Comment