Thursday, October 20, 2016

Felsefi Lİberallik 3.bolum


Bilimde biray toplum arasindaki çatişma özce gecicidir..Genis olcude bilim adamlarinin tumu ayni  zeka ölçülerini kabul eder ve böylece görüşme ve arastırma sonucta,genel olarak anlasmaya yol acar

Bireycilik ögesinin bilimsel yöntemde hemen göze çarpar türden degilsede esasli bir öge oldugunu  gösteren bir gelişme..Yineden modern çagda ortaya çikmistir..Galile zamaninda Aristonun ve kilisenin otoritesi hala duyularin tanıkliği olcusunden ıkna edici idi

Ilk liberallik zeka konularinda ve ekonomide bireyciydir.Faka heyecan ve ahlak yönunde kişinin hak ve iddialari uzerinde israrci degildİ..XVIII yuzyil ingilteresinin empiriğini ,Amerikan Anayasının kurucularini,Fransız ansiklopedisini egemenliği altinda tutmustu..Fransiz devrimi sirasinda Girondenler dahil ilimli  gruplarca temsil edilen liberalizm,bu gruplarin ortadan kaldirilmasiyla bir yüzyil Fransiz politikasşnda görünmez oldu.Ingilterede Napoleon savaşlarindan sonra,Benthamcilarla Manchester Okulunun doğusuyla birlikte yeniden etkinlik kazandi

Liberalik,feodallikle ve devlet kilisesi ile engellenmediği Amerika 'da en büyğk başarisini göstermiş,1776 yilindan itibaren egemenliğini sürdürmektedir

Yavas yavas liberallik karşi tezine dönüşen yeni bir dusunce akimi Rousseau ile baslar ve romantik ulusalciliktan guc alir.Bu akimda bireycilik,zeka alaninda tutkular alanina uzanmis ve bireyciliğin anarşik yanlari  aciga konmustu

Carlyle be Nietzche yönünden geliştirilen ilk endustrileşmeden hoşnutsuzluk,onun dogurdugu çirkinlikten nefret,endüstrısının zalimliğinden tiksinme türünden öğelerin yeraldığı kahramanlik kültü bunun ozelliğidir

Ortacagin modern dunyanın yarattıgı tepki karsısında ideallestirme egilimi vardi.Ortadan kalkmakta olan kilise ayrıcılıklarının busbutun ortadan kalkmasi istegi ile aristokrasinin ve Endustri patronlarinin zalimliğine karsi işçilerin savunulmasi birlestirilmisti.Ulusculuk adina baskaldirma hakki ve özgürlük  ugruna savasmanin  görkemi hararetle savunuluyordu.Byron bu devrin şairi,fichte,Carlyle ve Nietzcge ise dusunurleri idi

KURAM VE EYLEM

Fakat tümümüz yiğit önderler olamayacagimizdan birey olarak sözümüzü dinletemiyecegimizden kahramanlik felsefesi kabul edildiğinde anarsizmin öbür biçimlerince  kacinilmaz olarak en basarilisi ' Kahramanin despotca yönetimine varir,Tiranlik kuruldumu en basarili kahraman,kendisini iktidara tükselten kişisel hak ve iddia ahlakına başvurarak başkalarinin sesini kesecektir

Bu yaşanti kurami uygulamada kabul edildiğinde başka bir durum ortaya çikar :Şiddetle baski altinda tutuldugu diktatoryal devlet karsisinda kendini birey rededer
 
Liberal felsefenin ilk kusatici anlatimi ,modern filozoflarin en derini degilse bile en etkini olan Locketa bulabiliriz.Ingilterede Locke'un düsünceleri belli bir zeka düzeyine hitab ediyordu.Onlarin etkisini kuramsal felsefe dışinda  izlemek olasi degildir.Öte yanda Fransada işbaşindaki rejime ve kuramda gecerli Descartesciliga karsş durmaya götüren olaylarin akişini büyük ölçüde etkileyen ayni düşüncelerdi


Politik ve ekonomik yönden gelişmis bir ülkede ilerlemis ve dogduğu yerde yaygin bir düşüncenin aciklanmasi,sistemli duruma getirilmesinden başka bir şey olmayan felsefe ,başka bir yerde devrimci bir çabanin ve sonundada devrimin bir kaynagi olabilir...

Gelişmis ulkelerin tanınma siyasetlerini düzenleyen ilkelerin az gelismis ülkelerde bilinmesi dusunurler sayesinde olmustur.Gelismis ulkelerde kuram esini veren uygulamalardir.Öbür ülkelerde ise Kuram uygulamaya esin verir.Bu ayrim aktarma dusuncelerin dogduklari ülkelerde neden kendi ülkelerinden oldugundan daha az başari kazanabildiğini anlatan ılkelernden biridir





No comments:

Post a Comment