MUHURLU TREN VE LENIN IN HIKAYESI 9 Nisan 1917

Dunya Savasının başlaması ilie Kucuk Barıs adası Isviçre heyecanli bir dedektif romanına sahne olur.Daha evvel dostca bric oynayan,ev ziyaretleri yapan düşman devletlerin diplomatları,karşılaştıkları lüks otellerde sanki hiç tanışmıyormuş gibi,birbirlerine soğuk davranarak birbirlerini görmezden gelmektedirler.Kimligi belli olmayan bir sürü kuşkulu insan,diplolamatların odalarından acele acele ve sessiz çıkmaktadırlar.Gizli görevlerde olan pek çok Insan Isvicrenin otel ve restoranlarında dolasmaktadır.Fakat hemen herkesin görevi aynıdır,birşeyler öğrenmek,bir şeyleri gözetlemek.Herkes bir şekilde Casusluk yapmaktadır.Ikı tarafın gizi örgütleri birbirlerin karlı çalışıyorlardır.Propogande denilern  şeyin yarısı Casusluktu,sevgi denilirken ise ihanettir.Herkes birbirini gözetlemekte ve bir tarafg öteki tarafın yaptıklarını rapor etmektedir.Herkes ve herşey istihbarat ve casusluk için bir araçtı...

Bütün bu haberleşme ağına ve kişiler hakkında her türlü elde edilmesine karşın,bir adam vardıki onun hakkında çok az şey biliniyordu.Bu belkide onun çok fazla dikkat çekmemesindendi,Lüks otellerde ve kafelerde görünmemesinden,propoganda amaçlı toplantılara katılmamasından değil,tam tersine,karısıyla birlikte bir kundura tamircisinin evinde oturarak arka planda kalmayı yeğlemiş olmasından ileri geliyordu.Limmat Nehri'nin hemen arkasındaki eski kentin dar ve kıvrımlı sokaklarının birinde,duvarları kısmen zamanla,kısmen de biraz aşağıda bulunan küçük sucuk fabirkasının etkisiyle kararmışo sağlam yapılı evlerden birinin ikinci katından oturmaktadır.Bir Fırıncı karısı,bir italyan ve bir Avusturyalı tiyatro oyuncusuyla komsuluk etmektedir.Ev sakinlerinin hakkında bildikleri tekşey adamın bir Rus oludğu  ve çok az konuştuğu idi.Adamnın yıllardır vatanından uzak yaşadığını,büyük bir serveti bulunmadığını ve öyle para getirecek bir işi olmadıgını,eski püskü giysileri oldugu söyleniyordu.

Hiç kimsenin dikkatini çekmeyen bu ufak tefek ve tıknaz adam gözlerden uzak,sessiz bir yaşam sürmektedir.Kalabalık içinde görünmekten kaçınır,çekik kara gözlerindeki o keskin bakışı pek fark eden yoktur.Ziyaretine gelen kişi sayısıda çok azdır.Ama hergün sabah saat dokuzde düzenli olarak kütüphaneye gider ve orada öğle tatiline ,saat on ikiye kadar oturur.On ikiyi tam on geçe  evinde olur ve herkesten önce kütüphanede bulunmak için bire on kala evinde çıkarak,akşamın altısına kadar orada oturur.Haber alma servislerindeki adamlar yanlızca çok konuşan adamlarla ılgilendiklerinden bu sessiz adama hıc dikkat etmezler.Sosyalist çevrelerin bu adam hakkında tüm bildiği,Londra'daki Rus Mültecilerin çıkardığı küçük ve radikal bir derginin yazı işleri müdürü olduğu idi.Aynı zamanda St Petersburgda adı agıza bile alınmayan bir partını baskanı idi bu adam.Sosyalist partinin en saygın üyeleri bile,yöntemlerini yanlış bulup haklarında sert eleştiriler yapan ve küçümseyici sözler söyleyen bu adamla uzlaşmannın asla mümkün olmayacağını bildikleri için onun ile ilgilenmezler.Bazı akşamlar küçük bir işçi kahvesinde yaptığı toplantılara,çoğu gençler olmak üzere yirmi yirmi bes kisi katılırdı,bunlarda bol bol çay içen ve tartışmalarla kafaları kızışan bütün sığınmacı ruslar gibi bildiği okuyan bu adama katlanmak zorunda kalırlar.Kimse bu adamı önemsemez.Kundura tamircisinin evinde oturan Vladimir İliç Ulyanov adındaki bu adamı Zürihte tanıyanların sayısı uc duzine değidir.O gunlerde Elcilikten elciliğe giden arabalardan biri bu adama sokakta vurup öldürse kimse onu tanımayacaktı ama bu adam tarihin akışını değiştiren Lenin di.

Günlerden bir gün  15 Mart 1917 de Zürih kenti kütüphane müdürü hayretler içinde kaldı.Saat dokuz olmuştu ve kendinden ödünç kitap alanların en düzenlisi olan adam gelmemişti ve gelmeyecekti .O sabah Lenin yolda Rus dostlarından birine rastlamısi bu adam ona Rusyada devrim olduğunu söylemişti.

Lenin önce buna inanmak istemez.Göl kıyısındaki gazeteciden gazeteyi alır ve evet doğrudur.Önce bunun yanlızca saraya yönelik bir devrim olduğunu ve bir kabine değişikliği haberleri gelir.Bunu Duma'nın toplandığı ve ilk geçici hükümetin kurulduğu ,Çar II Nicolas nın tahtan indirildiği özgür Rusya ,siyasi tutukluların affı gibi haberler izler.

Lenin ‘in yıllardır düşlediği yirmi yıldan beri gizlli örgütlerde,zindanlarda Sibiryada ve sürgünde uğruna çalıştığı herşey artık gerçekleşmiştir.Bu savaşa yenik düşüp hayatlarını kayıp eden milyonlarca ınsan demekki boşuna ölmemiştir.Bu insanlar yeni Rusya için ölmüşlerdir.Aslinda soğukkanlı bir adam olan Lenin bu haber ile sarhoş gibidir.Cenevre,Lozan ve Zurihte ufak kulübelerde zorlukla yaşayan Rus mülteciler bu habere cok sevinir,Artık ülkelerine dönebileceklerdir,Sahte Pasaportlarla ve sahta adlarla ölüm tehlikesi içimde değil özgür insanlar gibi Rusyaya dönebileceklerdir.Hemen eski püsku valizlerini hazırlayıp anavatana dönmeye hazırlanırlar,Çünkü gazetelerde Gorkinin yaptığı yurda dönün çağrısı yer almaktadır.Şimdi tüm dış ülkeler mektuplar yazılmakt,telgraflar çekilmektedir.’ Yurda dönün, Yurda dönün,bir araya gelin Birleşin’ ..Bilinçlendikleri andan beri uğruna savaştıkları eser için Rus devrimi için bir kez daha hayatlarını ortaya koyacaklardır.

Fakat bir kac gun sonra duyduklar haber karşısında hayal kırıklığına uğrarlar.Bu devrim Rus Halkının devrimi değildir.Yapılan şey,Almanya ile barış yapılmasını engellemek isteyen Ingiliz ve Fransız politikacıların kışkırtmalarıyla çara karşı yapılmış bir saray hareketidir.Bu devrim,barış ve özgürlük isteyen halkın devrimi değildı,tam tersine planlarının uygulanmasına engel olunmasını  isteyen tarafların,emperyalıstlerin ve generallerin bir oyunu idi.Lenin ve arkadaşları ,geri dönün çağrısının gerçek bir devrim,Bir Karl Marx devrimini isteyenlerle  hiçbir ilgisi olmadığını  anlarlar.Daha şimdiden Milyukov ve öteki liberallere,radikal devrimcilerin ülkeye girişlerine engel olunması buyruğu verilmiştir.Emir yerine getirilir,Örneğin : Plekhanov gibi ılımlı ,savaşın uzaması için kendilerinden  yararlanmayı umdukları  umdukları  sosyalistler bir torpidobota bindirilip bir onur kıtası eşliğinde saygıyla Londra’dan  Petersnurg’a gönderilirken.Troçki’yi Halifax’ta ve ötekş radikal devrimciler sınırda tutuklanır.Zimmerwald’de düzenlene Ücüncü Enternasyonal Kongresi’ne katılanların isimlerinin yer aldığı kara listeler,bütün itilaf devletlerinin sınır karakollarına gönderilir.Umutsuzluga düşen Lenin,Petersburg’a telgraf lar çeker fakat telgraflar ya yerine ulaştırılmaz yada alıkonulur.Zürih’te kimsenin  tanımadığı,Avrupa başkentlerinde az tanınan Lenini Ruslar iyi tanırlar

Buyuk bir Umutsuzluk içindedir.Londrada Pariste ve Viyanada yıllardır düzenledikleri  sayısız kongrede ve genel kurul toplantılarında  sürekli bu devrimin planlarını hazırlayıp straejilerini belirlemişlerdir.Herşeyi en ince ayrıntısıa kadar ölçüp biçmişler ve tartışmışlardır.Partinin gazetesinde Devrim oluşumu ve neler olacağı konuşulmuş tartışılmıştır.Isviçrede  çakılıp kaldığı için onun dervimi,özgürlük uğruna sürdürdüğü kutsal savaşımı ,şimdi yabancı ulusları  ve yabancı çıkarcıların  buyruğuna verilerek yozlastırılıcak ve amacından uzaklastırılıcaktır.O gun leninin basına gelenlerler yıllarca Rusya ile savaş planı yapıp savaş çıkınca evde pijamaları ile izlemek zorunda kalan Hindenburga benziyordu.Lenin mutlaka Rusyaya gitmesi gerektiğini biliyordu,pek cok plan yapıyordu ama sonra vazgeçiyordu,hatta Isvecteki devrimcilerden bir pasaport bile istedi,dilsiz rolü yaparak Rusyaya girmeyi duşundu ,Rus devrimi ıcın onun rusyada olma gerekliliği onu dusuncelere boğuyordu.

Isviçre,Avrupanın ortasından Italya,Fransa,Almanya ve Avusturya  arasında sıkışmış bir ülkedir.İtilaf Devletlerinden geçen yollar,devrimci Lenin için kapalıdır.Rus uyruklu olduğu için düşman sayılan birinin Almanya ve Avusturya üzerinden gecmeside mümkün değildir.Lenin,Milyukob’un Rusyasından yada Pointcarrenin Fransasından cok Ona Kaiser Wilhemin yardım edebilmesini daha olası görür.Almanya,Amerika’nın  savaş ilan edişinin  arifesinde her ne pahasina olursa olsun,Rusya ile barış yapmak istemektedir..Ingiliz ve Fransız hukumetlerine güçlük çıkaracak bir Rus devrimcisi,Almanya için mutlaka yardım edilmesi gereken bir dosttur…

Ama yazılarında yüzlerce kere hakaert ettiği ve tehditler yağdırdığı  Kaiser Almanyasıyla şimdi birdenbire ilişki kurmaya kalkışmak ,Lenin için büyük bir sorumluluk yüklemek demektir.Çunkü o zamanlarda ahlak kurallarına göre,savaşın tam ortasında ve düşman genelkurmayının izniyle karşı tarafın topraklarına girmek vatana ihanet demekti.Lenin böyle bir işbirliğinin hem devrimi hem partisini lekelediği gibi kendinide ajan gibi görülmesine neden olabilirdi.Eger Barıs yapılırsa ve savaş Rusyanın kayıbı ile sonuçlanırsa kendisi sorumulu tutulabilirdi.Bu durumda ne yapacıklarını bilemeyen mülteciler,Rus devrimcilerin ülkelerine gönderilmesi sorununu,tutsak değişimiyle resmi ve tarafsız yoldan çözebilmek amacıyla Isviçre Sosyal demokratları ile görüşmeler yaptıklarını Lenin’e söylerler.Fakat Lenin bu yolun çok uzun süreceğini ce Rus hükümetinin,ülkeye dönüşlerini uydurma nedenler ile sürerek geciktireceğini bilmektedir.Her dakika dava için önemlidir.Diger devrimciler ne yapacaklarını bilmezken,Lenin karaını veri ve kendi adına sorumluluğu kendisine ait olmak üzere Alman hükümetiye görüşmeler başlar.

Tüm görüşmeleri dedikoduları önlemek için açıkça yapar.Isviçre Işçi Sendikası Sekreteri Fritz Platten,Lenin adına daha önce Rus Mültecilerle görüşme yapmış olan Alman elçisine gider ve Leninin koşullarını bildirir.Lenin Alman hükümetinden ricada bulunmaz,bazı kuralları empoze eder,binecekleri vagona dokunulmazlık hakkı tanımak,binişte ve inişte pasaport kontrolü yapmamak,üzerlerini aramamak,normal tarife üzerinden bilet ücretlerini kendileri ödemek ,ister buyrukla olsun ister kendi istekleriyle vagondan dışarı çıkmamak koşuluyla Rus mültecilerin Alman hükümetinin yardımını kabul etmeye hazır olduğunu bildirir.Bakan Romberg,Lenin’in isteklerini üst makamlara iletir.Istekler sonunda Lundendorff ‘a iletilir,kabul edilir.

Alman elçisi isteklerdeki bazı ayrıntıları  değiştirmeye çalışır,çünkü Lenin tarafından kasıtlı olarak düzenlenen  bu protokol öylesine karışık,öylesine anlaşılmazdırki,yanlızca Ruslar değil,Radek gibi Avusturyalılarda aynı trende kontrol edilmeden yolculuk edecektir.Ama Lenin olduğu gibi Alman hukumetinde acelesi vardır.Çunku o gun yani 5 Nisan tarihinde Amerika Birlesik Devletleri Almanya’ya savaş ilan etmiştir.

Böylece Fritz Platen 6 Nisan günü herseyin çözümlendiği haberini verir.9 Nisan 1917’de saat iki buçukta eski elbiseler giymiş,ellerinde bavulları,küçük bir grup Zahringerhof lokantasıdan ayrılarak Zürih istasyonuna gider.Aralarında kadınlar ve çocuklarında olduğu otuz kişidirler.Grupta bulunan erkeklerden yanlızca,Lenin,Zinoviyev’in ve Radek’İn adları daha sonra ünlü isimler olmuştur.Beraber yene ögle yemeğiden sonra geçici hükümetin,Almanya üzerinden geçen yolcuları vatan hainliğiyle suçlamaya karar verdiğini,Petit Parisien gazetesinden çıkan bir haberden öğrendiklerini doğrulayan ortak bir belge hazırlarlar.Bu yolculuğun bütün sorumluluğunu üzerlerine aldıklarını ve bütün koşulları kabul ettiklerini,kaba ve çarpık çurpuk harflerler imzalarlar,Yolculuga hazırlardırlar.

Istasyona vardıklarında ılgı uyandırmazlar,ne bir gazeteci nede fotoğrafçı vardır.Lenin dag ayakkabıları,ezilmiş sapkası,eski elbiseleri ve sırtında sandığı ile kimsenin tanıyıcagı halde değildir.Avrupanın dört bir yanından gelen tahta valizli göçmenlere benzemektedirler.Bu yolculuğu onaylana Isvıcre İşçi partisi veya Iscı sendikasındada kimse yoktur.Istasyona gelen Yolculara yolluk getiren Rus multecilerie,Leninin bu seyahatten vazgeçirmek isteyen arkadaşlarıdır.Ama karardan dönmek söz konusu değildir.Saat 15.10 da hareket işareti verilir ve trenin tekerlikleri Alman sınır istasyonu Gottmadingen’e hareket eder

Lenin ve yoldaşları trende,kadın ve çocukların bindiği ikinci mevki ve erkeklerin bindiği üçüncü mevkiden oluşan bir vagon,Gottmandingende durur.Yere tebeşirle çizilmiş bir çizgi,bu  devrimcilerle Almanyadan  geçirilimesine eşlik eden iki Alman Subayının oturduğu kompartımanla,Rusların egemenlik bölgesi arasındaki  tarafsız bölgeyi göstermektedir.Tren,geceboyunca önemsenecek herhangi bir olay olmadan ilerler,Yanlızca,Frankfurt’a Rus devrimcilerin  Almanyadan geçmekte oldukarını duyan Alman Askerleri aniden tren’e saldırırlar.Bir baska kezde,yolcularla konuşmak isteyen Alman Sosyal demokratların bir girişimide geri çevirilir.Lenin Alman topraklarında bir alman ile konuşmasının doğuracağı problemlerin farkındadır.Isveç’te coşkuyla karşılanırlar,Açlıktan bitkin düşen yolcular kahvaltıya davet edilirler,Onlar yemek yerken ,Lenin kendime yeni bir takım ve ayakkabılar aldırır.

Lenn’in Rus Topraklarına ayak bastığı andaki davranışı ilginçtir.Hemen gazete ister ve okumaya başlar.Pravdasını okumaya başlar,Acaba gazetesi,uluslararası görüşü yeterince yansıtabiliyormuydu ? Lenin sinirlenerek gazeteyi buruşturur.Hala hamasi edebiyat yapılmaktadır .Kendi düşüncesindeki devrim ıcın herseyi onun yönetmesi gerekmekte olduğunu kendine hatırlayır.Lenin Petrograd’a yaklaşıkça huzursuzlanır,acaba Milyukov  onu  Tren garında tutuklatacakmıdır ? Acaba başarılı olacakmıdır ? Halk ne düşünüyor ? Trenin los ışığında oturan arkadaşları Kamenev ve Stalın sessizce onu izlemektedirler.

Fakat biraz sonra gerçeğin ona verdiği yanıt,inanılması zor bir yanıttır.Tren Petrograd İstasyonuna girdiğinde öndeki büyük alan binlerce işçiyle dolu idi,Deniz,hava ve kara birliklerinden oluşan şeref kıtaları,sürgünde  dönen liderleini beklemekte,çalınan enternasyonal marşı ortalığı çınlatır.Vladinir İlic Ulyanov daha düne kadar kundura tamircisinin evinde oturan bu adam,trenden iner inemz halk tarafından sırtlarında zırhlı bir otomobile bindirilir.Evlerin çatısına ve kaleye yerleştirilmiş projektörler onun üzerine cevirilir ve Lenin aracında ılk söylevini verir.Dunyayı sarsan 10 gün başlar….