Asıl adı Ulyanov olan Lenin,22 Nisan 1870 te Simbirsk ( Ulyanovski ) te doğmuştur.Ilya Nikolayeviç Ulyanov adında bir öğretmenin oğludur.Ağabeyi Alexander daha Üniversite öğrencisi iken Narodik'lere katılmış ve Çar Alexander III'e düzenlene bir suikaste katıldığı için idam edilmiştir.Lenin'in Devrimci olmasında bu olayın büyük etkisi vardir.Fakat o ağabeyi gibi Popülizmi değil ,marksizmi seçmiştir.
1887 de yüksem öğrenim için Kazan Üniversitesi'ne girmiş,ancak çok geçmeden bir öğrenci hareketine katıldığı için Üniversiteden kovulmuştur.Bunun üzerien St.Petersbug Üniversitesine açıktan devam etmiş ve 1891'de Hukuk bölümünden mezun olmuştur.
1887 ile 1893 sonbaharı arasında Lenin,doğum yeri Volga olmak üzere başka yerlerde bulunmuş,nihayet 1893 te St Petersburg'a yerleşerek bir markist otorite olduğunu kabul etmiştir.
1894 te yazdığı ilk eseri '' Halkın Dostları Kimlerdir ? '' doğrudan Popülistleri hedef alarak adama akıllı hırpalamış,Sosyal Demokratları,bütüm dikkat ve enerilerini işçi sınıfına yöneltmeye çağırmıştır.
Lenin 895 te ilk defa Rusya dışına çıkarak ,Avrupa Sosyalistleriyle temas etmiş,dönüşünde de St Petersbug'da '' Işçi sınıfının kurtuluşu için Mücadele Birliğini '' kurmuştur.Bu yüzden 20-21 Aralık 1895 gecesi tutuklanmış,14 aylık bir hapis hayatından sonra 1897 de Üç yıllığına Sibiryaya sürgün edilmiştir.Yenisey'deki Şusenskoe Köyü'nde sürgün iken,daha önce 1894 yılında St Petersburg'daki devrimci eylemler sırasında tanışmış olduğu Krupskaya ile karşılaşmış ve 22 Temmuz 1898 de onunla evlenmiştir.Lenin sürgün yıllarında '' Rusya da Kapitalizmin gelişmesi '' adlı eserini yazmış,eser 1899 da kitap halinde yayınlanmıştır.
Lenin sürgünde iken ,1898 Mart'ında Rus Marksist örgütlerinin üyeleri Minsk'te toplanarak '' Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin '' Kurulmasını kararlaştırmışlar ve bir merkez komitesi seçmişlerdi.Merkez komitesi daha sonra,Işçi sınıfının Kurtuluşu için Mücadle Birliğinin görüşleri doğrultusunda bir manifestoda yayınlamıştır.Sürgün de olduğu yıllarda '' Ekonomistler '','' Revizyonistler '' ve '' Legal Marksistler'' e karşı mücadele eden Lenin .1899 yılında '' Rus Sosyal Demokratlarının bir Protestosu '' ve '' Rus Sosyal Demokrasinde Bir Geri Eğilim '' adlı eserlerini yazmıştır..
10 Subat 1900'de Sürgün cezasını tamamlayan Lenin,Rus Sosyal Demokrat Partisinin başına geçerek onu gerçek Marksizm üzerine kurulu merkezi bir örgüt haline getirmek istemişse de,polis kendisine eylem imkanı tanımamıştır.Bunun üzerine,Lenin,yurtdışında hazırlanıp Rusya içinde dağıtılıcak Iskra ( Kıvılcım ) adlı bir derginin projelerini hazırlamış ve 29 Temmuz 1900 de bu amaçla Rusya yı terk etmiştir.
Sırasıyla Isviçre,Almanya,Londra ve Paris'e giden Lenin tekrar Isviçreye dönmüş ve Iskra nın ilk sayısını Aralik 1900 de Münih te çıkarmıştır.Lenin, gerek Iskradaki,onun dışındaki insanüstü çalışmalarında müstakbel partisinin en ufak detayına kadar hazırlıklarını yapmıştır.Iskra'nın yazı kurulunda Lenin'den başka I.Martov,Portesov,Plehanov,Akselrod ve Zasuliç de yer almıştır.
1901-1902 kışında Lenin ünlü '' Ne yapmalı '' adlı broşürü yazmıştır.Ekonomistlerin aşağıdan yukarıya demokratik şekilde kurulucak işçi örgütleri önerisine karşı Lenin,merkez komitesinin emri altında askeri disiplinle çalışıcak porfesyonel devrimcilerden kurulu bir parti fikrini savunmaktadır.
Rus Sosyal Demokrat Partisi'nin 2.Kongresi 30 Temmuz – 23 Agustos tarihleri arasında Brüksel ve Londra da toplanmıştır.Delegelerin çoğunun Iskra'cılardan oluşması ,Lenin'in gayretlerinin bir meyve verdiğinin bir örneğiydi.Program ve statülerde,bir istinasıyla,tamamen Lenin'İn görüşleri hakim olmuştur.Ancal partide ilk çatlak üyelik meselesinde çıkmıştır. Martov ve Kongre çoğunluğu ,parti porgramını benimseyen mali bakımdan partiyi destekleyen ve kişisel yardımda bulunan herkesin parti üyesi olmasını savunurken,Lenin,üyelik için parti örgütlerinde çalışılması şartını koymuştu.Bu tartışma sonunda Iskracı olmayanların toplantıyı terketmeleri üzerine Lenin ve arkadaşları çoğunluğu elde ederek parti merkez komitesine ve partinin resmi organı kabul edilen Iscra'nın yazı kuruluna seçilmişlerdir.Böylece,Lenin'in grubu,'' çoğunlukçular '' anlamına gelen Bolşevikler olarak karşıtları ise '' azınlıkçılar ' anlamına gelen Menşevikler olarak isimlendirilmiştir.
Bolşevikler ve Menşevikler arasındaki ayrımın ana nedeni şudur : Lenin,Burjuva Devrimin'de mutlaka Proletarya'nın hegemonyası altında yapılmasını şart koşmuştur.Menşevikler ise beklenen devrimin buruva karakterli olacağını dikkate alarak önderliğinde burjuvaziye bırakılması gerektiği görüşünü savunmuşlardır.
Lenin'in politik stratei tarihinde en önemli hamleside ,1905 başlarında devrimin başarısı için Rus köylülerinin önemini ortaya koymuş olmasıdır.
1905 Nisan Mayıs aylarında Bolşeviklerin yaptığı Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi 3.Kongresinde köylülüğün devrimci eylemlerinin desteklenmesi,baskıya karşı ayaklanma öncesinde proleteryanın böyle bir harekete öncülük etmek üzere uyarılması kararlaştırılmış ve Lenin '' Devrimci Demokratik İşçi Köylü Diktatörlüğü '2 fikrini ortaya atmıştır.
Lenin bu konudaki görüşlerini 1905 Baharında yazıdğı '' Sosyal Demokrasi ve Geçici Devrimci Hükümet '' gene 1905 yaz aylarında yazdığı '' Demokratik devrimde Sosyal Demokrasinin iki Taktiği '' adlı eserinde geliştirmiştir.
1905 Rus devrimi,Lenin'in umduğundan da kısa zamanda gerçekleşmiş ve ona projelerini uygulama imkanı vermemiştir.20 kasım'da St Peterburg'a giden Lenin,daha çok Finlandiya'da yaşamış 23 Nisan- 8 Mayıs 1906 tarihlerinde Rus Sosyal Demokrat Işçi partisinin Stockholm de yapılan birlik kongresine,13 Mayıs -1 Haziran 1907 tarihlerinde Londra'da yapılan 5.kongreye katılmıştır.
1907 Aralık ayında Lenin'in ,ta 1917 Devrimine kadar sürecel olan ikinci büyük sürgün hayatı başlamıştır.Isviçre,Paris,Avusturya da geçen bu sürgün yılları Lenin için psikoloik bakımdan daha zor olmuştur.Bu yıllarda sadece Menşevikler'le değil,Bolşevik saflarındaki çeşitli sapmalarla da savaşmak zorunda kalmıştır.1912 Ocak ayında Menşeviklerle bütün köprüleri atmış ve tamamen Bolşevikler den kurulu bir konferans toplayarak merkez komiteninde Bolşeviklerden oluşmasını sağlamıştır.
1914 te Birinci Dünya savaşı başlayınca ikinci Enternasyole bağlı Avrupa Sosyalist Partileri ülkelerinin buruva iktidarlarıyla anlaşarak ulusal çıkarlar adına savaşçı bir tavır takınmışlardır..Lenin,ikinci Enternasyonal partilerinin bu tutumunu enternasyonal sosyalizme bir ihanet olarak nitelemiştir.Buna karşılık,buruva iktidarlarıyla anlaşmayı red eden sol kanat sosyalistlerinin 1915 Eylülünde Zimmerwald,1916 Nisan'ında Kienthal de yaptıkları konferansları desteklemiştir.İkinci Enternasyol'in ihanetirdirki 1919 da Komitern'in kuruluşuna yol açmıştır.Lenin,Almanya ya yenilmek bahasına bir Rus devrimi için mücadelesini aralıksız sürdürmüş,bu arada Karl Marx'ı '' Das Kapital'inin devamı sayılabilecek olan '' Kapitalizmin en yüksek aşaması Emperyalizm '' adlı eserini yazmıştır.
1917 Yılı başında Rusya da ihtilal patlak verdiği sırada Lenin Isviçrede bulunuyordu.Daha evvelk,
yazımızda geniş olarak anlattığımız gibi düşman topraklarından mühürlğ trenle geçerek Isveç ve Finlandiye üzerinden 16 Nisan 1917 de Petrograd'a varmıştır.Rusya ya gelir gelmez ülkenin,1905 ten beri beklediği devrim koşulları içinde olduğunu görmüştür.Ancak,bu defa ' Devrimci işçi köylü diktatörlüğü ' yerine yeni bir slogan olarak '' Proleterya Diktatörlüğü '' sloganını atmıştır.
1917 Temmuz'unda Geçici Hükümet,Lenin'in tutuklanmasını emretmiş ancak Lenin yakalanmadan gizlenmeği başarmıştır.Gizlendiği yerden yazı yazmağa,partisini yönetmeye devam eden Lenin,Kerenski Hükümetinin hiç güçlük çekmeden düşürülmesi üzerine 7 Kasım 1917 de gizlendiği yerden çıkarak ikinci Sovyetler Kongresi tarafından seçilmiş bulunan Halk komiserleri Konseyi'nin yani yeni Sovyet hükümetinin başkanı olmuştur.
İktidarda bulunduğu dönemde de ,Lenin sayısız güçlüklerle savaşmak zorunda kalmıştır.Devrimi başarıya ulaştırdıktan sonra,dünya devriminin çıkarları bakımından yeni Sovyet Devletinin ayakta durması gerektiği gördüğü içindir ki,partisindeki muhalefete rağmen 1918 Mart'ında Almanlarla Brest Litovsk anlaşmasını imzalamıştır.Ekonomik,alanda ise ,devrimden hemen sonra ticareti ,mübadeleyi ve parayı lağvederek '' askeri komünizm '' uygulamış,fakat 1921 başlarında beliren ekonomik güçlükleri altedebilmek için NEP ( yeni ekonomik Politika ) adı altında köylülerin ürünlerini açık pazarlarda satmalarına,para ve mübadele üzerine kurulu ekonomik faaliyette bulunmalarına yeniden izin vermiştir.
30 Agustos 1918 te Fanny Kaplan adında bir kadın suikast yaparak Lenin'i yaralamıştır.
1922 yılı başlarında doktorlar Lenin'e artık yorulmamasını tavsiye etmişlerse de yaratılışı bakımından boş duracak bir insan olmadığı için,bu tavsiyeleri dinlememiştir.Aynı yılın mayıs ayından sağ tarafına felç gelmiş ve bir süre dili tutulmuştur.Sağlığı zaman zaman düzelmekle beraber,kesin tedavisi mümkün olamamış,1924 yılı Ocak ayının 21.günü 54 yaşında hayata gözünü yummuştur.
