Blues'un Uzun Yolculugu
Blues,Amerikanin siyah kültürünü baska hic bir sanat formunun anlatamadiği sekilde ifade eder,Kolelik doneminin ve sonrasında gelen ozgurluge karın hala bir kole gibi yasamanin ,yoksullugun ,dıslanmanin ve anlasmanin muzigi olur..
Blues bir halk muziğidir ve sozel tarih olma ozelliği tasir.Yoksul yasamin birey uzerindek, agir yuku ve bunun getirdiği caresizlik,yalin bir dille hatta bazen kaba denilicek bir sekilde ifade eder.
Geleneksel Blues ,basit,alayci ve mizahi bir dil kullanir.Ask,Tutku,cinsellik ,yolculuk ,gercekustu inanıslar ve gunluk yasamda bastırılan saldırgan duslerle doludur sarki sozleri,Ancak Blues Muziginde umut vardir,Acilar,Sikintilar anlatılır ama bir yandada bununla dalga gecilir.Acilar yasanir ama hic bir sey bu kadar ciddiye alinicak kadar buyuk degildir hergun bir umut tasir.....
Bu muzik turunun dogum yeri Missisippi deltasıdır Delta Memphis Tennesseden Vicksburg Missisippiye uzanan Kuzey amerikanin en bol yagmur alan ve Pamuk tarimina uygun alanidir...
Deltadaki Turuveiler,Moorhead ve Lourse kasabasindan Charlie Patton,Robert Johnson ve Son House gibi muzisyenler cıkmıstır.
Blues Muziginin yapsisinda cagri ve yanit geleneği vardir. Bu yapı tarlalarda calisan kolelerin birbiriyle haberlesmek ıcın kullandıklari bir yontemin sarkılara yansımasidir.Bu tarzi siyah kiliselerdede gormek mumkundur.Kiliselerde rahip ve katılımcılar arasından birinin seslenmesi ve digerinin ona karsılık vermesi,ayine hem sozel hemde cesitli dans ve fiziksel hareketlerler katılımı saglar,Konusmalarin sarkıya donusumu gozlennir,
Blues Muziginde en cok islenen konulardan biri yolculuktur.Yıllarca suren kolelikten sonra bireyin istediği yere gidebilmesi kadar guzel bir sey yoktur..Sarkılar gitme,terk etme eylemiyle doludur..
Sarkic o kenti terkedecektir,gelen treni yakalayıp oralardan uzaklasacaktir
O donemde yaygın olan demiryollatindada yolculugun seklini belirlemektedir
Siyahlar Tren ve demiryollari ile baska bir baglantilarida vardir.Kolelik ve sonrasındaki ortakci işçi kooperatifler, doneminde tarım sektorunden sonra en cok calistiklari alanlardan biride demiryolu işciligidir...
Bu nedenle ,raylarını dosediği tren yolundan bir gun o trene binip gidebilmek en buyuk dusudur.. Blues sarkılarından hızını almaya baslayan bir Tren sesi ve armonikayla taklit edilen tren duduklerine rastlanir
Blues sarkılarında yolculuk ,bazen ozgurluk bazen kacıs,bazen ekmek ugruna kar edilebilicek bir yoldur...Bunlar donusu olup olmadıgı bilinmeyen yolculuktatıdr,O nedenle,ayrılıklar yolculuk temasıyla birlesir....Sevgiliden ayrılma,ozlem,kavusamama,ana temalar haline gelimistir,Blues Muziği yavas yavas kendini Chicagoda bulur..
1890 yilinda Amerikadaki Zenci nufusun % 80 ini Guneyde Kırsal bolgelerde yasarken 1930 ylında bu sayi % 50 ye duser ,Boylece Blues 60 yil ıcınde Missisippiden Chicagoya goc etmistir..Chicagoda fabrikalarda farkli işler bulabilen siyahlarinda dısında sokaklarda kose baslarını Gitatist ve Muzisyenler sehre muzigi yayarlar....
Goc arttıkca Bluesda Cesitlenmeye baslar,Delta Blues degismeye baslar ' Texas Blues ' belirgenlesir.Gocebe halk tiyatrolari yeni yildizlar yaratir Bessies Smith bunlardan biridir.Blues kendini daha cok Memphis Chicago arasindan kendini gosterir
Gunumuz Rock Muziğininden kokunu olusturan Blues muziği ,fakır beyaz gencler sayesinde Country ile birleserek Rock muziği olusturur,Elvis Presley orneğin
Acidan baslayarak umuda yuruyen Blues muziği,pek cok insana ayakta durma gucu verir..Blues unutturulmaya calisilan bir donemin hıc susmayan farkli muzik turlerine donusen sesi ve degerli bir tarihi dokuman olarak onumuzde durur
n.b Nisan 2004 Populer Tarih Benan Dincturk yazisindan alinimistir
